[Unbox Glo-cal Program] Giải mã môn học Urban Living Lab – Phòng thí nghiệm sống giữa lòng thành phố

28 Tháng Chín, 2025

#Glo-calEducation #Urban_LivingLab #Dothi_thongminh 

#Môn học Urban Living Lab được ví như một “phòng thí nghiệm sống” được đặt giữa lòng đô thị

#Tri thức giao hòa cùng thực tiễn với sự kết hợp giữa bốn bên: khu vực công, khu vực tư nhân, khối học thuật và người dân địa phương

#Giải quyết bài toán đô thị

#Là một môn học của Viện Đô thị thông minh và Quản lý (ISCM), Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH)

3. Bối Cảnh

Giữa bức tranh đa sắc của các đô thị Việt Nam – từ những thành phố sôi động như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đến các đô thị trẻ đang vươn mình trên khắp cả nước – mỗi đô thị đều hiện lên như một cơ thể sống: luôn vận động, hội nhập toàn cầu và tìm kiếm cơ hội bứt phá. Thế nhưng, trong nhịp phát triển hối hả ấy, “cơ thể” đô thị cũng phải gồng mình trước nhiều “vết thương”: ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, hay sự đứt gãy trong mối liên kết cộng đồng. 

Không chỉ là trung tâm của kinh tế, văn hóa, các cơ thể sống này còn là điểm tựa vững chãi, nơi mỗi cá nhân có thể nối dài sợi dây liên kết với cộng đồng, với thiên nhiên và với chính bản thân mình. Đây cũng là nền tảng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đồng sáng tạo, mở ra những mô hình mới trong quản trị và phát triển đô thị. Chính vì vậy, khát vọng kiến tạo những đô thị sáng tạo, thông minh và bền vững trở thành “liệu pháp” tất yếu, giúp các đô thị không chỉ khỏe mạnh mà còn phát triển toàn diện và hài hòa.

4. Môn Học

Trong bối cảnh đó, môn học Urban Living Lab được hình dung như một “phòng thí nghiệm sống” ngay giữa lòng đô thị – nơi tri thức kết hợp cùng thực tiễn thông qua sự hợp tác của bốn bên: khu vực công (chính quyền, cơ quan nhà nước), khu vực tư nhân (doanh nghiệp), khối học thuật (trường đại học, viện nghiên cứu) và cộng đồng dân cư. 

Đây là học phần tiên phong trong chiến lược đào tạo liên ngành của UEH. Qua đó, Urban Living Lab không chỉ cung cấp nền tảng lý thuyết mà còn trang bị cho sinh viên năng lực thực hành, thiết kế và triển khai các dự án Living Lab gắn liền với nhu cầu và đặc thù của từng đô thị. Thông qua “phòng thí nghiệm sống”, 07 ý tưởng nổi bật nhằm giải quyết những thách thức về môi trường, hạ tầng giao thông và chất lượng sống người dân của các nhóm sinh viên thuộc Viện Đô thị thông minh và Quản lý (ISCM) đã được nuôi dưỡng và kiến tạo cho các khu vực tại TP.HCM và các đô thị khác của Việt Nam, góp phần mang đến không gian sống sáng tạo, hiện đại và bền vững cho cộng đồng. 

5. Dự Án Sinh Viên

Thoạt nhìn, 07 dự án tưởng chừng là một câu trả lời riêng lẻ cho từng “nỗi đau” mà các đô thị đang phải trải qua. Nhưng khi được đặt cạnh nhau, chúng lại trở thành một bức tranh hoàn chỉnh, mang trong mình vẻ đẹp của sự hiện đại, năng động và đầy trẻ trung. 07 sáng kiến ấy như những nhịp đập khác nhau của một cơ thể, cùng vận hành sẽ tạo nên hệ tuần hoàn khỏe mạnh, góp phần nuôi dưỡng các đô thị hoạt động bền vững, đủ sức thích ứng, linh hoạt trước những biến động khôn lường của thời đại. 

VFLOW – Dẫn dòng giao thông công cộng bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số thông minh

Ra đời như một sáng kiến mang tính đột phá dành cho giao thông công cộng, dự án VFLOW – Giải pháp MaaS cho Thành phố Hồ Chí Minh hướng đến xây dựng hệ sinh thái Mobility-as-a-Service (MaaS) – nơi mọi dịch vụ vận tải công cộng được tích hợp trên một nền tảng số duy nhất. Với “cửa ngõ số” kết nối toàn bộ hệ sinh thái giao thông công cộng hiện hữu: xe buýt, metro, dịch vụ trung chuyển, VFLOW không chỉ hướng đến việc thay đổi hành vi sử dụng phương tiện di chuyển của người dân mà còn là một mô hình hợp tác liên ngành giữa khu vực công, doanh nghiệp tư nhân và cộng đồng – nhằm chung tay giải quyết các bài toán giao thông theo cách sáng tạo, bền vững và lấy con người làm trung tâm. Xem thêm về “Dự án VFLOW – Dẫn dòng giao thông công cộng bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số thông minh” TẠI ĐÂY

VIAHUB – Nền tảng quản lý vỉa hè thông minh trong đô thị

Để tìm ra lời giải cho bài toán về quản lý và tái cấu trúc không gian vỉa hè tại Thành phố Hồ Chí Minh – nơi tình trạng lấn chiếm vỉa hè vẫn tiếp diễn dù đã có nhiều nỗ lực xử lý từ chính quyền, dự án VIAHUB  là ý tưởng được thực hiện hóa dựa trên các công nghệ lõi của đô thị thông minh như cảm biến IoT, trí tuệ nhân tạo (AI), hệ thống thông tin địa lý (GIS) và công nghệ thị giác máy tính (YOLOv8). Đặc biệt, VIAHUB cho phép người dân tham gia quản lý đô thị, đóng góp về những thay đổi tích cho không gian công cộng, phù hợp với nhu cầu thực tiễn của địa phương, từ đó tạo ra một vòng lặp đổi mới liên tục và có sự tham gia của cộng đồng. Xem thêm về “Dự án VIAHUB – Nền tảng quản lý vỉa hè thông minh trong đô thị” TẠI ĐÂY.

E-Scooter Hub – Trạm xe điện trung chuyển cho điểm đến tương lai giao thông công cộng thông minh và bền vững

Dựa trên mô hình Urban Living Lab và kết hợp nền tảng đồng sáng tạo, E-Scooter Hub – Trạm chia sẻ scooter điện thông minh là mô hình tích hợp định vị GPS, mở khóa QR code, theo dõi mức pin và giới hạn tốc độ qua công nghệ geofencing, cho phép người dùng thuê – trả xe linh hoạt trong phạm vi thử nghiệm. Giải pháp còn kết hợp với mô hình thu gom – tái chế pin, góp phần giảm thiểu tác động môi trường và hướng đến kinh tế tuần hoàn trong giao thông đô thị. Xem thêm về Dự án E-Scooter Hub – Trạm chia sẻ scooter điện thông minh TẠI ĐÂY. 

EcoBlock Delivery – Những chiếc ngăn tủ chứa đựng tương lai về dịch vụ giao nhận hàng hóa hiện đại và hạ tầng thông minh

EcoBlock – Hạ tầng giao nhận thông minh cho đô thị cao tầng đã đề xuất một mô hình giao nhận mới, hiệu quả và thân thiện bằng cách lắp đặt tại tầng trệt hoặc khu vực trung chuyển nội khu các tủ giao nhận tích hợp công nghệ, chia ngăn linh hoạt và có khả năng điều nhiệt tự động để bảo quản thực phẩm, mở khóa bằng mã QR, kết nối ứng dụng điện thoại để người dùng nhận thông báo và nhận hàng không tiếp xúc. Hệ thống còn vận hành bằng năng lượng mặt trời, góp phần giảm thiểu chi phí vận hành và phát thải khí nhà kính. Xem thêm về Dự án EcoBlock – Hạ tầng giao nhận thông minh cho đô thị cao tầng TẠI ĐÂY.

Dự án ParkSharing – Hệ thống đỗ xe thông minh được xây dựng từ sự chia sẻ cộng đồng và những khoảng trống đô thị

ParkSharing – giải pháp chia sẻ khu vực đỗ xe trong đô thị đông đúc được đề xuất như một giải pháp đột phá dựa trên nguyên lý chia sẻ tài nguyên đô thị, biến những khoảng trống bị bỏ quên trong cộng đồng thành bãi đỗ xe linh hoạt. Thông qua nền tảng số tích hợp định vị thời gian thực, ứng dụng di động và thanh toán không tiền mặt, ParkSharing kết nối ba nhóm chính: người cần đỗ xe, chủ sở hữu không gian và đơn vị vận hành. Mô hình này không chỉ giảm tải áp lực hạ tầng tĩnh mà còn mở ra hướng tiếp cận mới cho quy hoạch dựa trên dữ liệu, đồng thời tạo thêm giá trị kinh tế từ không gian nhàn rỗi, thúc đẩy sự di chuyển thông minh, bền vững tại Việt Nam. Xem thêm về Dự án ParkSharing – giải pháp chia sẻ khu vực đỗ xe trong đô thị đông đúc TẠI ĐÂY.

SmartBin Link – Từ những “link kết” giữa con người và công nghệ đến hệ thống thùng rác thông minh cho đô thị hiện đại 

Để điểm tô lại những sắc xanh tươi mát cho thành phố, SmartBin Link – Giải pháp thùng rác thông minh cho đô thị hiện đại xuất hiện với mong muốn nâng cao hiệu quả quản lý rác thải đô thị và xóa nhòa những bất tiện đang len lỏi vào từng ngóc ngách trong đời sống người dân. Dự án tích hợp cảm biến IoT, GPS, công nghệ nén rác và năng lượng mặt trời vào thùng rác thông minh, giúp theo dõi mức đầy theo thời gian thực, gửi cảnh báo đến đơn vị thu gom, đồng thời tối ưu sức chứa và khả năng vận hành dài lâu. Không chỉ cải thiện hiệu quả vận hành, SmartBin Link mà còn mở ra hướng tiếp cận mới trong quản trị rác thải dựa trên dữ liệu, minh bạch và đồng sáng tạo, góp phần xây dựng hệ sinh thái đô thị thông minh, chủ động và bền vững. Xem thêm về Dự án SmartBin Link – Giải pháp thùng rác thông minh cho đô thị hiện đại TẠI ĐÂY.

StreetFair Booths – Viết tiếp câu chuyện về không gian công cộng qua nhịp sống của những gian hàng thông minh

Nhằm tận dụng không gian công cộng, nơi có mật độ dân cư đông đúc, sáng kiến StreetFair Booths – Gian hàng mở linh hoạt kết nối đời sống đô thị đề xuất triển khai các gian hàng di động (modular booths) lắp ráp tạm thời trên vỉa hè, phục vụ từ hoạt động thương mại nhỏ, triển lãm, hội chợ cộng đồng đến gian hàng khởi nghiệp. Đồng thời, dự án còn thực hiện mô hình kinh doanh xã hội hóa, cho phép cá nhân, startup hay nghệ sĩ thuê gian hàng với chi phí hợp lý, còn chính quyền quản lý qua nền tảng số minh bạch. Không chỉ tạo thêm không gian thương mại và văn hóa tạm thời, StreetFair Booths mà còn đóng vai trò công cụ đồng sáng tạo không gian công cộng, gìn giữ những nét văn hóa đặc trưng và song song đó là thúc đẩy kinh tế vi mô và gắn kết cộng đồng trong lòng đô thị thông minh hiện đại. Xem thêm Dự án StreetFair Booths – Gian hàng mở linh hoạt kết nối đời sống đô thị TẠI ĐÂY

Với 07 ý tưởng được ươm mầm trong phòng thí nghiệm đô thị –  Urban Living Lab, sinh viên UEH đã cho thấy tiềm năng trở thành thế hệ dẫn dắt trong quá trình xây dựng đô thị thông minh và phát triển bền vững tại Việt Nam khi kết hợp hài hòa những nội dung học thuật và thực tiễn luôn chuyển động, đổi thay. Mỗi một sáng kiến là một mảnh ghép sáng tạo góp phần chữa lành những “vết thương” đang hiện hữu của các đô thị – từ quản lý giao thông, bãi đỗ xe, rác thải, không gian công cộng đến dịch vụ giao nhận trong kỷ nguyên số. Những mảnh ghép hoàn hảo này đã hòa nguyện và cùng phác họa nên bức tranh đậm nét về những đô thị thông minh, bền vững, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của mô hình nền tảng đồng sáng tạo – nơi người dân, chính quyền, doanh nghiệp và trường học cùng chắp bút, kiến tạo tương lai. Môn học Urban Living Lab không chỉ mở ra cơ hội cho sinh viên trở thành mang những ý tưởng đổi mới của mình đến gần hơn với thực tiễn mà còn đóng góp cho mục tiêu phát triển bền vững của các đô thị tại Việt Nam trong tương lai. 

ISCM – Shaping the Unknown Future

Theo đuổi hành trình kết nối tri thức và hành động vì tương lai đô thị phát triển toàn diện, Viện Đô thị thông minh và Quản lý (ISCM) là nơi quy tụ những con người đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau, cùng chung tay giải quyết các vấn đề địa phương bằng tư duy toàn cầu. Thông qua các chương trình tích hợp quốc tế và dự án chuyên sâu xoay quanh chiến lược đô thị thông minh, ISCM đồng thời xây dựng mạng lưới đồng sáng tạo đa lĩnh vực, kết nối chuyên gia, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và cộng đồng nhằm kiến tạo các vùng đô thị thông minh, thích ứng và bền vững.

Tìm hiểu thêm:

  • Chương trình đào tạo Kiến trúc và thiết kế đô thị thông minh (Tiếng Việt) tại LINK
  • Chương trình đào tạo Kiến trúc và thiết kế đô thị thông minh (Tiếng Anh bán phần) tại LINK
  • Chương trình Liên kết và trao đổi quốc tế tại LINK

——————————–

Thuộc chiến lược UEH Đa ngành & Bền vững, Glo-cal Education là một định hướng giáo dục khác biệt hóa của UEH lấy người học làm trung tâm, nỗ lực giảng dạy và truyền tải tri thức toàn cầu (Global) trong mối liên hệ với bối cảnh địa phương và thực tiễn thị trường (Local).

Điểm khác biệt về đào tạo tại UEH này được hiện thực hóa thông qua: (1) Thiết kế chương trình giảng dạy gắn kết với kiến thức bền vững; (2) Thúc đẩy học tập liên ngành và giải quyết vấn đề thực tiễn; (3) Phương pháp đào tạo đa dạng, giúp tiếp cận kiến thức dễ dàng: từ lớp học truyền thống, lớp học chuyên gia, phòng học mô phỏng thực tế đến dự án môn học, lớp học trực tuyến; (4) Thực tiễn áp dụng giải quyết vấn đề ngay tại khuôn viên đại học như Phòng thí nghiệm sống; (5) Đa dạng văn hóa và Góc nhìn toàn cầu; (6) Hợp tác toàn cầu và địa phương; và (7) Phát triển lộ trình học tập suốt đời.

Tin, ảnh: Nhóm tác giả, Viện Đô thị thông minh và Quản lý, Ban Truyền thông và Phát triển đối tác

4. Chân Trang

Chu kỳ giảm giá của đồng USD?

TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai

ThS. Tô Công Nguyên Bảo

26 Tháng Sáu, 2021

Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?

TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam

Khoa Quản lý nhà nước

26 Tháng Sáu, 2021

Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán

Bộ Khoa học và Công nghệ

5 Tháng Sáu, 2021

Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới

PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo

5 Tháng Sáu, 2021

Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp

Phạm Khánh Nam, Việt Dũng

5 Tháng Sáu, 2021

Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền

Quách Doanh Nghiệp

5 Tháng Sáu, 2021

Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam

PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn

5 Tháng Sáu, 2021

Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt

Ths. Lê Thị Hồng Hoa

5 Tháng Sáu, 2021