[Podcast] Cải Cách Luật Đất Đai Để Thúc Đẩy Phát Triển Kinh Tế
2 Tháng Mười Hai, 2021
Luật Đất đai luôn là một vấn đề được thảo luận sôi nổi trên nghị trường Quốc hội ở Việt Nam. Bộ luật này có tác động sâu sắc tới đời sống của người dân, hoạt động của các doanh nghiệp, và phát triển kinh tế của toàn đất nước. Rộng lớn hơn, quyền sở hữu đất đai luôn là một thể chế nền tảng trong suốt lịch sử phát triển của xã hội loài người. Vì vậy, mối quan hệ giữa quyền sở hữu đất đai và các hoạt động kinh tế luôn là một chủ đề thu hút các nhà nghiên cứu kinh tế nói riêng, và khoa học xã hội nói chung.
Mối tương quan giữa quyền tư hữu đất đai và phát triển kinh tế của các quốc gia
Douglass North, Nobel Kinh tế năm 1993, từ những năm 1970 đã phát triển giả thuyết cho rằng quyền sở hữu tư nhân đối với đất đai chính là cội nguồn của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và theo đó là sự giàu có của các quốc gia phương Tây. Theo ông, quyền tư hữu đất đai thúc đẩy khu vực tư nhân đầu tư vốn vào làm ăn kinh doanh bởi vì họ chắc chắn rằng quyền lợi đối với thành quả đầu tư trên mảnh đất của họ sẽ được luật pháp bảo vệ. Ngoài ra, quyền tư hữu đất đai cũng tạo điều kiện cho người sở hữu cầm cố đất đai để vay vốn đầu tư. Một tác động quan trọng khác là quyền tư hữu đất đai tạo điều kiện thuận lợi cho đất đai được dễ dàng mua bán trên thị trường, và thông qua đó thúc đẩy sự phân bổ đất đai tới những nhà đầu tư có khả năng tạo ra suất sinh lời cao trên đất đai.
Đúng như phân tích của Douglass North, rất nhiều nghiên cứu đã khảo sát ý kiến của các nhà đầu tư về mức độ bảo vệ quyền tư hữu đất đai, và phát hiện ra một mối tương quan giữa mức độ bảo vệ quyền tư hữu đất đai và phát triển kinh tế của các quốc gia trên thế giới. Rất nhiều các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam, theo đó đã thử nghiệm rất nhiều cải cách thể chế về quyền tư hữu đất đai nhằm mục đích khai thông nguồn lực cho phát triển kinh tế. Một câu hỏi quan trọng đặt ra là các quốc gia cụ thể phải thiết lập quyền tư hữu đất đai như thế nào để có thể thúc đẩy các hoạt động kinh tế? Một nghiên cứu mới của TS. Hồ Hoàng Anh ở Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước (CELG), Đại học UEH đã sử dụng bối cảnh Luật Đất đai năm 1993 của Việt Nam để đóng góp một câu trả lời thực nghiệm cho câu hỏi này.
Quyền sở tư hữu đất đai – nguồn cội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất
Ứng dụng trường hợp của Việt Nam: Đo lường mức độ phát triển kinh tế ở cấp xã trong mối tương quan với dữ liệu dữ liệu về cường độ ánh sáng ban đêm
Năm 1993, Việt Nam ban hành một bộ luật đất đai quan trọng thiết lập chứng nhận quyền sử dụng đất đai và cho phép người sở hữu mua bán, cho thuê, cầm cố, và chuyển giao chứng nhận quyền sử dụng đất đai. Theo đó, chứng nhận quyền sử dụng đất đai đối với đất trồng cây hàng năm có thời hạn là 20 năm, và đất trồng cây lâu năm và đất lâm nghiệp có thời hạn là 50 năm. Sau thời hạn này, người sở hữu chứng nhận quyền sử dụng đất đai có thể xin gia hạn. Quan trọng hơn hết, chính quyền cấp xã không còn được phép tùy ý thu hồi và phân bổ quyền sử dụng đất đai như trước. Luật Đất đai năm 1993 của Việt Nam là một trong những cuộc cải cách thể chế về quyền sở hữu đất đai lớn nhất ở các nước đang phát triển. Đến năm 2000, có khoảng 11 triệu chứng nhận quyền sử dụng đất đai đã được cấp cho các hộ gia đình ở nông thôn trên khắp cả nước.
Một thử thách lớn khi đánh giá tác động của Luật Đất đai năm 1993 là làm sao để đo lường được mức độ phát triển kinh tế ở cấp xã khi dữ liệu về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở cấp xã gần như là không tồn tại. Để giải quyết vấn đề này, bài nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu về cường độ ánh sáng ban đêm, được cung cấp bởi ảnh chụp vệ tinh của Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Hoa Kỳ (NOAA), để đo lường mức độ phát triển kinh tế ở cấp xã. Bởi vì hoạt động tiêu dùng và sản xuất vào ban đêm cần phải có ánh sáng, những nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế phát triển gần đây đã cho thấy rằng cường độ ánh sáng ban đêm tương quan rất mạnh với GDP của các quốc gia và các vùng kinh tế trong mỗi quốc gia, cũng như nhiều chỉ số khác về phát triển kinh tế.
Sử dụng một mẫu dữ liệu ngẫu nhiên bao gồm hơn 2000 xã ở khu vực nông thôn (trên tổng số hơn 8000 xã) vào năm 2004, bài nghiên cứu phát hiện ra rằng tỷ lệ đất nông nghiệp có chứng nhận quyền sử dụng đất đai có mối quan hệ đồng biến với cường độ ánh sáng. Cụ thể, khi diện tích đất nông nghiệp có chứng nhận quyền sử dụng đất đai tăng thêm 1%, thì cường độ ánh sáng ban đêm tăng thêm khoảng 0,6%. Tuy nhiên, kết quả này dao động khá mạnh khi các phương pháp kinh tế lượng được sử dụng để kiểm tra các vấn đề gây nhiễu trong dữ liệu.
Chứng nhận quyền sử dụng đất đai có tác động tích cực lên cường độ ánh sáng, nhưng mức độ không quá lớn (Nguồn ảnh sưu tập)
Có hai nguyên nhân tiềm năng giải thích cho mức tác động không quá lớn của Luật Đất đai năm 1993 đối với phát triển kinh tế ở khu vực nông thôn. Thứ nhất, Luật Đất đai năm 1993 chỉ cấp quyền sử dụng đất đai trong một thời gian cố định, và về mặt pháp lý đất đai vẫn thuộc quyền sở hữu của Nhà nước và có thể bị thu hồi với mức đền bù dưới giá thị trường. Do đó, người sử dụng đất không có động cơ để đầu tư hết mức tiềm năng vào mảnh đất. Thứ hai, trong các giao dịch về đất đai, người sử dụng đất phải trải qua nhiều thủ tục hành chính phức tạp và chịu nhiều thuế phí. Điều này khiến cho chi phí về thời gian và tiền bạc trong các giao dịch về đất đai ở Việt Nam nhìn chung cao hơn so với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Những nghiên cứu trước đây cũng đã cho thấy chứng nhận quyền sử dụng đất đai trong nông nghiệp có tác động tích cực nhưng không quá lớn đến mức đầu tư của các hộ nông dân. Thêm vào đó, hoạt động mua bán đất đai trên thị trường vẫn còn ở mức thấp, làm chậm quá trình phân bổ đất đai tiến đến mức năng suất tiềm năng.
Những chính sách được đề xuất từ nghiên cứu
Những bằng chứng thực nghiệm trong bài nghiên cứu đặt ra hai đề xuất chính sách quan trọng cho cải cách thể chế về quyền sở hữu đất đai ở Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. Thứ nhất, Việt Nam nên tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh hơn nữa quyền sở hữu đối với đất đai để khai thác tối đa tiềm lực đầu tư của khu vực tư nhân. Thứ hai, cần phải có những cải cách mạnh mẽ để giảm thiểu các thủ tục hành chính và các khoản thuế phí liên quan đến các giao dịch đất đai để tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động giao dịch đất đai, đẩy nhanh tiến trình phân bổ đất đai tiến đến mức năng suất tiềm năng.
Bài nghiên cứu có tiêu đề “Land tenure and economic development: Evidence from Vietnam” được đăng trên tạp chí World Development, số tháng 4 năm 2021, thuộc nhà xuất bản Elsevier. World Development là một trong những tạp chí khoa học hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu về phát triển, thuộc phân khúc Q1 (SSCI) của Web of Science, với chỉ số tác động (impact factor) ở năm 2020 là 5,278. Xem toàn bộ bài nghiên cứu và các phân tích của tác giả TS. Hồ Hoàng Anh – Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước UEH tại đây.
Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH, trân trọng kính mời Quý độc giả đón xem Bản tin kiến thức KINH TẾ SỐ #18 “Big Data Cho Mục Tiêu Phát Triển Bền Vững: Kinh Nghiệm Quốc Tế”.
Tin, ảnh: TS. Hồ Hoàng Anh, Phòng Marketing – Truyền thông.
Giọng đọc: ThS. Phạm Nguyễn Hoài – Viện ISCM.
[Podcast] “Mô hình Campus thích ứng – Giải pháp dành cho Mekong bền vững”
13 Tháng Một, 2025
[Podcast] Đào tạo nhân lực Mekong tương lai: Trao quyền hành động bền vững
30 Tháng Mười Hai, 2024
[Podcast] Dự án Phát triển khung công bằng giao thoa nhằm khuyến khích khả năng đi bộ
30 Tháng Mười Hai, 2024
[Podcast] Chiến lược thiết kế hậu kỹ thuật số trong nghệ thuật truyền thông
27 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Đồng sáng tạo và xây dựng cộng đồng ArtTech hướng tới tương lai bền vững
26 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Quản trị công nghệ trong kỷ nguyên 4.0: Tổng quan và nhu cầu thị trường
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Công nghệ thông tin – truyền thông và sự ổn định của hệ thống ngân hàng
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Vai trò của chính sách vĩ mô thận trọng đối với tăng trưởng tín dụng tại Việt Nam
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Đề xuất hoàn thiện pháp luật về hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] NFTs – Cuộc cách mạng nghệ thuật hay cơn sốt nhất thời?
18 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] CareFeeder – Giải pháp công nghệ hỗ trợ người già và bệnh nhân Parkinson tự ăn uống
11 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Ứng dụng học máy trong phân tích dữ liệu quản trị nguồn nhân lực
11 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Nghệ thuật dân gian thời 4.0: Múa rối nước tự động dựa trên nền tảng robot
7 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Bứt phá hiệu suất sáng tạo nhân viên nhờ phản hồi mang tính phát triển
7 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Giải pháp MPIA: Lối thoát tạm thời cho cuộc khủng hoảng thương mại quốc tế?
7 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] “Căn bệnh Hà Lan” trong việc nhận kiều hối và trường hợp Việt Nam
31 Tháng Mười, 2024
[Podcast] UEH hướng đến trung hòa carbon: Bước đi đầu tiên
22 Tháng Tám, 2024
[Podcast] Giải pháp nâng cao hoạt động vận động cho sinh viên
9 Tháng Tám, 2024
[Podcast] Phong Cách Lãnh Đạo Đạo Đức Và Hành Vi Ngoài Vai Trò Của Công Chức
29 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Định Hình Chiến Lược Phát Triển Toàn Diện, Bền Vững Cho Đất Nước
25 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Mô Hình Đại Học Bền Vững Dành Cho Các Thị Trường Mới Nổi
19 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Những Tiếp Cận Mới Nhất Dành Cho Các Đại Học Bền Vững
11 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Tác Động Của Nguồn Nhân Lực Xanh Đến Các Mục Tiêu Về Môi Trường
24 Tháng Năm, 2024
Kinh Tế Xã Hội Và Sự Phát Thải CO2 Ở Việt Nam Giai Đoạn 1990 – 2018
23 Tháng Năm, 2024
Pháp Luật Dữ Liệu – Kỳ 1: Cần Một Cách Tiếp Cận Mới
15 Tháng Năm, 2024
[Podcast] Pháp Luật Dữ Liệu – Kỳ 1: Cần Một Cách Tiếp Cận Mới
14 Tháng Năm, 2024
Đánh Giá Quảng Cáo Trên Nền Tảng Tiktok
8 Tháng Năm, 2024
[Podcast] Đánh Giá Quảng Cáo Trên Nền Tảng Tiktok
7 Tháng Năm, 2024
[podcast] Phản Ứng Của Chính Sách Xã Hội Đối Với Đại Dịch Covid-19 Ở Một Số Quốc Gia (Kỳ 1)
8 Tháng Mười Hai, 2023
Promoting Learner Autonomy in English Language Learning (Part 2)
28 Tháng Mười Một, 2023
[Podcast] Ngoại giao kinh tế Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế
10 Tháng Mười Một, 2023
ArtTech and sustainable development
27 Tháng Mười, 2023
Cộng đồng ArtTech đầu tiên tại Việt Nam – Một năm nhìn lại
9 Tháng Mười, 2023
ArtTech – Một xu hướng tương lai
5 Tháng Mười, 2023
ArtTech và phát triển bền vững
3 Tháng Mười, 2023
[Podcast] Máy Tính Và Công Nghệ “Không Đi Một Mình” – Phần 4
24 Tháng Bảy, 2023
[Podcast] Tác Động Của Đồng Tiền Kỹ Thuật Số Đến Tỷ Giá Hối Đoái
14 Tháng Mười Một, 2022
[Podcast] Chuyển Đổi Số Trong Ngành Du Lịch Việt Nam
5 Tháng Năm, 2022
[Podcast] Chuyển Đổi Số Trong Lĩnh Vực Y Tế Ở Việt Nam
25 Tháng Ba, 2022
[Podcast] Phân Tích Dữ Liệu Con Người Tại Việt Nam
18 Tháng Ba, 2022
[Podcast] Chuyển Đổi Số Trong Nông Nghiệp Ở Việt Nam
11 Tháng Ba, 2022
[Podcast] Mô Hình Kinh Tế Chia sẻ: Các Vấn Đề Quản Lý Ở Việt Nam
21 Tháng Một, 2022
[Podcast] Nâng Cao Trải Nghiệm Khách Hàng Trực Tuyến Trong Ngành Du Lịch
15 Tháng Một, 2022
[Podcast] Chính Sách Lao Động Việc Làm Cho TP. HCM Trong Giai Đoạn Sau Giãn Cách
28 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Xây Dựng Thị Trường Chứng Khoán Phi Tập Trung Dựa Trên Công Nghệ Blockchain
24 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Học Tập Suốt Đời Trong Thế Giới Số: Góc Nhìn Từ Nghề Nghiệp Kế Toán, Kiểm toán
21 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Học Tập Suốt Đời Tại UEH: Hướng Đến Đại Học Bền Vững
14 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Xu Hướng Kinh Doanh Bán Lẻ Trực Tuyến Thời Kỳ Covid
10 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Big Data Cho Mục Tiêu Phát Triển Bền Vững: Kinh Nghiệm Quốc Tế
7 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Cuộc Cách Mạng Trong Kinh Tế Học Thực Nghiệm
30 Tháng Mười Một, 2021
[Podcast] Chỉ Số Giá Tiêu Dùng Từ Góc Nhìn Khai Thác Dữ Liệu Lớn (Big Data)
17 Tháng Mười Một, 2021
[Podcast] Toàn Cảnh Tiền Tệ Kỹ Thuật Số – Phần 5 : Tiền Ổn Định Tư Nhân Diem
5 Tháng Mười Một, 2021
Đứt gãy chuỗi cung ứng vùng trọng điểm phía Nam: 8 giải pháp
20 Tháng Mười, 2021
[Podcast]Toàn Cảnh Tiền Tệ Kỹ Thuật Số – Phần 2: Những Cột Mốc Phát Triển
19 Tháng Mười, 2021
[Podcast] Toàn cảnh tiền tệ kỹ thuật số – Phần 1: Xu thế của thời đại
15 Tháng Mười, 2021
NGÂN HÀNG BẮT TAY FINTECH (Phần 3): Các Giải Pháp Hỗ Trợ
8 Tháng Mười, 2021
UEH chủ trì thành công Hội thảo ICBF 2021
7 Tháng Mười, 2021
GRSD 2021- Hội thảo khoa học “Tăng trưởng xanh và phát triển bền vững”
6 Tháng Mười, 2021
NGÂN HÀNG BẮT TAY FINTECH (phần 2): Chọn đối tác theo tiêu chí nào?
4 Tháng Mười, 2021
‘Đổi mới giáo dục nghề nghiệp là động cơ tăng trưởng kinh tế’
30 Tháng Chín, 2021
Giải pháp “mở cửa” an toàn với các khu công nghiệp tại TP Hồ Chí Minh
27 Tháng Chín, 2021
Khi cuộc sống “bình thường mới”, nơi ở cho người lao động cần được quan tâm
9 Tháng Chín, 2021
Hướng phát triển mô hình đào tạo luân phiên (Dual Education) tại Việt Nam
6 Tháng Chín, 2021
Webinar: Tương lai ngành Thẩm định giá trong thập niên mới
17 Tháng Tám, 2021
Hãy là người dùng thông minh khi đón nhận và chia sẻ thông tin
9 Tháng Tám, 2021
Webinar: An toàn thông tin kế toán trong kỷ nguyên số
3 Tháng Tám, 2021
Có nên đưa lãi suất tiền gửi VND về 0 phần trăm?
20 Tháng Bảy, 2021
Chu kỳ giảm giá của đồng USD?
TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu
26 Tháng Sáu, 2021
Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai
ThS. Tô Công Nguyên Bảo
26 Tháng Sáu, 2021
Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?
TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu
26 Tháng Sáu, 2021
Chuyển đổi số trong trường đại học: Dạy học trực tuyến sẽ trở thành xu hướng tất yếu
GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài
26 Tháng Sáu, 2021
Tiền số ngân hàng Trung ương – Vận hành và thử nghiệm
Châu Văn Thành
26 Tháng Sáu, 2021
Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam
Khoa Quản lý nhà nước
26 Tháng Sáu, 2021
“Cấp cứu” doanh nghiệp trước làn sóng COVID-19 thứ 4
23 Tháng Sáu, 2021
Chuyên gia UEH: Việt Nam nên kết hợp tiêm vaccine miễn phí và dịch vụ
23 Tháng Sáu, 2021
Hội thảo khoa học về Thị trường bảo hiểm Việt Nam (Conference on Vietnam’s Insurance Industry – CVII)
Khoa Toán – Thống Kê
7 Tháng Sáu, 2021
Muốn có trung tâm tài chính phải có chiến lược thích ứng
Khoa Tài chính
5 Tháng Sáu, 2021
Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán
Bộ Khoa học và Công nghệ
5 Tháng Sáu, 2021
Sự hữu ích của Lý thuyết trò chơi: Thảo luận về giải Nobel Kinh tế năm 2020
JABES
5 Tháng Sáu, 2021
Đoán định tư pháp: Xu thế mới trong hành nghề Luật
Khoa Luật
5 Tháng Sáu, 2021
Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững
Viện Đô thị thông minh và Quản lý
5 Tháng Sáu, 2021
Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19
Viện Đô thị thông minh và Quản lý
5 Tháng Sáu, 2021
Nghiên cứu Kinh tế học lao động trong sự biến động của thế giới
JABES
5 Tháng Sáu, 2021
Kết hợp Nghệ thuật và Công nghệ hướng đến Thành phố thông minh đáng sống
Viện Đô thị thông minh và Quản lý
5 Tháng Sáu, 2021
Chuỗi bài “The Basics of B2B”: Thị trường việc làm rộng mở nhiều sinh viên chuyên ngành Marketing đang bỏ quên
TS. Đinh Tiên Minh
5 Tháng Sáu, 2021
Môi trường không phải để nhà đầu tư xài miễn phí!
TS. Phạm Khánh Nam
5 Tháng Sáu, 2021
2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới
PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo
5 Tháng Sáu, 2021
Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp
Phạm Khánh Nam, Việt Dũng
5 Tháng Sáu, 2021
Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền
Quách Doanh Nghiệp
5 Tháng Sáu, 2021
Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam
PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn
5 Tháng Sáu, 2021
Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt
Ths. Lê Thị Hồng Hoa
5 Tháng Sáu, 2021