[Podcast] Các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp vừa và nhỏ Đồng bằng sông Cửu Long

4 Tháng Mười Hai, 2024

Từ khóa: Doanh nghiệp vừa và nhỏ, Công nghệ thông tin, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Các yếu tố ảnh hưởng, Chuyển đổi số

Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự chấp nhận và sử dụng công nghệ thông tin không chỉ giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh trong một thị trường ngày càng khốc liệt. Với tầm quan trọng này, nhóm tác giả thuộc Phân hiệu Vĩnh Long của Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH Vĩnh Long) đã thực hiện đề tài nghiên cứu “Các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp vừa và nhỏ Đồng bằng sông Cửu Long”.

Bối cảnh nghiên cứu 

Trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ hướng tới nền kinh tế số, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) chiếm tỷ lệ lớn trong nền kinh tế và đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế, nhưng vẫn đối mặt với nhiều rào cản trong việc tích hợp công nghệ. Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự chấp nhận và sử dụng công nghệ thông tin không chỉ giúp SMEs nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh trong một thị trường ngày càng khốc liệt. Do đó, nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc UEH nhằm mục đích phân tích và xác định các yếu tố quyết định ảnh hưởng đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong SMEs, từ đó đề xuất các giải pháp hỗ trợ phù hợp.

Đối tượng nghiên cứu chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), cùng với các nhà quản lý doanh nghiệp, các cơ quan nhà nước có liên quan đến chính sách hỗ trợ, và các tổ chức, cá nhân quan tâm đến việc phát triển công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp. 

Nghiên cứu đã khảo sát 496 doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSEs) ở ĐBSCL nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý của các doanh nghiệp này. Dựa trên các mô hình nghiên cứu, nhóm tác giả đã xác định và xếp hạng các yếu tố quan trọng có tác động đến quyết định tích hợp công nghệ thông tin vào quản lý SMEs lần lượt là: (1) Hỗ trợ từ các cơ quan Nhà nước, (2) Trình độ quản lý, (3) Môi trường cạnh tranh, (4) Quy mô doanh nghiệp, và (5) Trình độ nhân viên. Nghiên cứu này không chỉ mang lại giá trị cho các SMEs mà còn cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng các chương trình hỗ trợ hiệu quả.

Đo lường các yếu tố liên quan việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp

Nhóm tác giả đã xây dựng bảng câu hỏi khảo sát để đo lường các yếu tố liên quan đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp. Các câu hỏi được chia thành 05 nhóm chính, bao gồm:

Nhóm 1: Trình độ Nhà quản lý, bao gồm những câu hỏi nhằm đánh giá quan điểm và hành động của nhà quản lý đối với việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp. Các câu hỏi này kiểm tra mức độ thường xuyên sử dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, sự nhận thức về tầm quan trọng của công nghệ, và khả năng đưa ra các giải pháp để thúc đẩy việc áp dụng công nghệ trong doanh nghiệp.

Nhóm 2. Trình độ Nhân viên: đo lường mức độ sẵn sàng và năng lực của nhân viên trong việc sử dụng công nghệ thông tin. Các câu hỏi tập trung vào trình độ chuyên môn của nhân viên trong việc áp dụng công nghệ, tần suất sử dụng công nghệ trong công việc hàng ngày, việc tự học và nâng cao kiến thức về công nghệ thông tin, cũng như nhận thức của nhân viên về vai trò quan trọng của công nghệ trong quản lý doanh nghiệp.

Nhóm 3. Hỗ trợ từ cơ quan quản lý: nhằm đánh giá các chính sách và hoạt động hỗ trợ từ các cơ quan nhà nước đối với doanh nghiệp trong việc ứng dụng công nghệ thông tin. Các câu hỏi liên quan đến việc cơ quan quản lý xây dựng các văn bản hướng dẫn, cung cấp các chính sách hỗ trợ tín dụng, tổ chức các khóa tập huấn, cũng như hỗ trợ doanh nghiệp kết nối với các đơn vị cung cấp nền tảng chuyển đổi số.

Nhóm 4. Quản lý doanh nghiệp: đánh giá mối quan hệ giữa kiến thức của nhân viên về công nghệ và sự sẵn sàng của doanh nghiệp trong việc áp dụng công nghệ vào quản lý. Câu hỏi trong nhóm này tập trung vào việc doanh nghiệp sẽ sẵn sàng hơn trong việc áp dụng công nghệ nếu nhân viên có kiến thức tốt về công nghệ thông tin và đổi mới công nghệ.

Nhóm 5. Môi trường cạnh tranh: tập trung vào ảnh hưởng của sự cạnh tranh đối với việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp. Các câu hỏi trong nhóm này làm rõ sự thúc đẩy của cạnh tranh trong việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cũng như việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp nâng cao khả năng cạnh tranh và tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Và Nhóm biến phụ thuộc: Tập trung vào việc đo lường tác động của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý đến các kết quả của doanh nghiệp, bao gồm năng suất lao động, chất lượng công việc, hiệu quả kinh doanh và tính hữu ích của công nghệ trong quản lý.

Mỗi nhóm câu hỏi sẽ giúp cung cấp cái nhìn toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh nghiệp, từ cấp độ nhà quản lý, nhân viên, cơ quan hỗ trợ cho đến thực tế trong doanh nghiệp.

Mô hình nghiên cứu giải quyết vấn đề áp dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp

Trong nghiên cứu này, 03 mô hình đã được sử dụng để giải quyết các vấn đề khác nhau liên quan đến việc áp dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp:

Mô hình UTAUT (Unified Theory of Acceptance and Use of Technology) được sử dụng để xác định các yếu tố quyết định ảnh hưởng đến việc chấp nhận và sử dụng công nghệ, bao gồm độ dễ sử dụng của hệ thống, niềm tin về hiệu quả công việc, sự ảnh hưởng xã hội và các điều kiện hỗ trợ. Các yếu tố này là cơ sở để xây dựng mô hình nghiên cứu tiếp theo.

Tiếp theo, PLS-SEM (Partial Least Squares Structural Equation Modeling) được sử dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đã xác định từ UTAUT đối với quyết định áp dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp. PLS-SEM giúp phân tích các mối quan hệ cấu trúc giữa các yếu tố, từ đó xác định mức độ tác động của từng yếu tố đến quá trình chấp nhận công nghệ.

Cuối cùng, ANN (Artificial Neural Network) được sử dụng để kiểm chứng kết quả từ mô hình PLS-SEM. Mô hình ANN giúp dự đoán và xác nhận các mối quan hệ phức tạp giữa các yếu tố, đồng thời tối ưu hóa kết quả dựa trên dữ liệu đầu vào từ PLS-SEM, nhằm đảm bảo tính chính xác và hiệu quả của mô hình nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu

 

Fig. 2. Results of structural model evaluation from Smart PLS 4. 

Kết quả phân tích từ hai mô hình PLS-SEM và ANN (Hình 2 và Bảng 7) cho thấy sự tương đồng trong việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định áp dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp. 

Trong mô hình PLS-SEM, hỗ trợ từ cơ quan nhà nước có ảnh hưởng mạnh nhất, với trọng số hồi quy đạt 0.364, tiếp theo là trình độ của nhà quản lýmức độ cạnh tranh, với trọng số lần lượt là 0.245 và 0.163. Mặc dù trình độ của nhân viên có vai trò quan trọng, nhưng không có ảnh hưởng rõ rệt trong mô hình này, với trọng số chỉ là 0.115. Kết quả từ mô hình ANN cũng khẳng định sự quan trọng của các yếu tố này, với hỗ trợ từ cơ quan nhà nước chiếm đến 100% tầm quan trọng, tiếp theo là trình độ của nhà quản lý (90.23%) và mức độ cạnh tranh (67.23%). Cả hai mô hình đều chỉ ra rằng hỗ trợ từ cơ quan nhà nước là yếu tố quyết định nhất trong việc áp dụng công nghệ thông tin, trong khi trình độ của nhà quản lý và mức độ cạnh tranh cũng đóng vai trò quan trọng.

Hàm ý chính sách dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ 

Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam, là một xu hướng không thể phủ nhận trong thời đại hiện nay. Quyết định này chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, cả chủ quan lẫn khách quan. Các kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, trong số năm yếu tố chính, các yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến quyết định áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, theo thứ tự giảm dần, bao gồm: Hỗ trợ từ cơ quan nhà nước, Trình độ của nhà quản lý, Mức độ cạnh tranh, Quy mô doanh nghiệp, và Trình độ của nhân viên. Ngoài những giải pháp và lợi ích đã được nêu ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn tiềm năng lớn trong tương lai. Với sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, doanh nghiệp có thể tận dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain và Internet vạn vật (IoT) để nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ví dụ, trí tuệ nhân tạo có thể giúp tự động hóa quy trình sản xuất, phân tích dữ liệu khách hàng và cải thiện dự báo xu hướng thị trường. Blockchain có thể giúp cải thiện tính bảo mật trong các giao dịch, trong khi IoT giúp kết nối và quản lý tài nguyên một cách hiệu quả hơn.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng nhằm thúc đẩy việc áp dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long như sau:

Thứ nhất, tăng cường hỗ trợ từ cơ quan nhà nước. Các chính sách hỗ trợ từ cơ quan nhà nước, đặc biệt là việc cung cấp các khoản tín dụng ưu đãi, tổ chức đào tạo và cung cấp các nền tảng chuyển đổi số, sẽ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ dàng tiếp cận và triển khai công nghệ thông tin.

Thứ hai, nâng cao trình độ của nhà quản lý. Do trình độ của nhà quản lý đóng vai trò quan trọng trong quyết định áp dụng công nghệ, cần tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu về công nghệ thông tin, giúp nhà quản lý nhận thức rõ hơn về các lợi ích và ứng dụng của công nghệ trong quản lý doanh nghiệp.

Thứ ba, khuyến khích cạnh tranh và đổi mới. Mức độ cạnh tranh trong ngành là yếu tố thúc đẩy việc áp dụng công nghệ thông tin. Chính phủ và các tổ chức liên quan có thể tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng các công nghệ tiên tiến để duy trì sự cạnh tranh.

Thứ tư, đảm bảo năng lực của nhân viên. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng công nghệ cho nhân viên để họ có thể tận dụng tối đa các hệ thống công nghệ thông tin trong công việc. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả làm việc và sự sẵn sàng thích ứng với các thay đổi công nghệ.

Cuối cùng, khám phá các công nghệ mới. Doanh nghiệp nên tích cực nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới như AI, blockchain, và IoT vào quy trình sản xuất và quản lý để không chỉ nâng cao hiệu quả công việc mà còn tạo ra những cơ hội mới trong thị trường. Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến này có thể giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa cải thiện tính cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.

Việc thực hiện các khuyến nghị trên sẽ giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tối ưu hóa việc áp dụng công nghệ thông tin, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và khả năng cạnh tranh trong môi trường kinh doanh hiện đại.

Xem toàn bộ bài nghiên cứu TẠI ĐÂY.

Nhóm tác giả: Nguyễn Thị Thý Liễu, Lê Duy Đồng, Nguyễn Lý Kiều Chinh, Nguyễn Trung Tiến – Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Chào mừng dấu ấn 5 năm thành lập của UEH Vĩnh Long – chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng với thông điệp “For a More Sustainable Mekong – Vì một Mekong bền vững” chính thức ra mắt với mục tiêu lan tỏa tri thức, đóng góp cho sự phát triển bền vững của Mekong. 

Đây cũng là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights tiếp theo.

Tin, ảnh: Tác giả, Ban Truyền thông và Phát triển đối tác UEH

Giọng đọc: Thanh Kiều

Chu kỳ giảm giá của đồng USD?

TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai

ThS. Tô Công Nguyên Bảo

26 Tháng Sáu, 2021

Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?

TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam

Khoa Quản lý nhà nước

26 Tháng Sáu, 2021

Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán

Bộ Khoa học và Công nghệ

5 Tháng Sáu, 2021

Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới

PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo

5 Tháng Sáu, 2021

Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp

Phạm Khánh Nam, Việt Dũng

5 Tháng Sáu, 2021

Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền

Quách Doanh Nghiệp

5 Tháng Sáu, 2021

Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam

PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn

5 Tháng Sáu, 2021

Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt

Ths. Lê Thị Hồng Hoa

5 Tháng Sáu, 2021