[Podcast] Chuyển Đổi Số Trong Nông Nghiệp Ở Việt Nam
11 Tháng Ba, 2022
Trong những năm gần đây, tốc độ gia tăng dân số, tốc độ đô thị hóa, và biến đổi khí hậu làm cho ngành nông nghiệp Việt Nam gặp nhiều khó khăn và rủi ro, đòi hỏi nông nghiệp phải tái cơ cấu để thích ứng. Cùng với sự phát triển công nghệ và chiến lược chuyển đổi số quốc gia, chuyển đổi số và áp dụng công nghệ cao được kỳ vọng sẽ giúp nông nghiệp Việt Nam gia tăng năng suất sản xuất, thích ứng biến đổi khí hậu, đảm bảo thu nhập cho người nông dân, giảm lãng phí thực phẩm.Tuy nhiên, các chính sách và hoạt động chuyển đổi số trong nông nghiệp tại Việt Nam hiện còn mang tính cục bộ địa phương và thiếu tính tổng thể trên phạm vi quốc gia. Dựa trên những tồn tại đó, bài viết này nhằm đánh giá thực trạng chuyển đổi số nông nghiệp tại Việt Nam, từ đó nêu lên những gợi ý chính sách nhằm thúc đẩy quá trình này.

Thực trạng chuyển đổi số trong nông nghiệp tại Việt Nam
Thời gian qua, nhiều cơ chế, chính sách đặc thù đã được ban hành nhằm nâng cao năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Trong đó, các chính sách về tín dụng đã tập trung gia tăng hạn mức tín dụng và giảm mức lãi suất đối với lĩnh vực nông nghiệp sạch và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Trong đó, Nghị định số 116/2018/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp được vay tối đa bằng 70%-80% giá trị dự án nông nghiệp công nghệ cao mà không cần tài sản đảm bảo, và nhiều ưu đãi về cắt giảm thủ tục hành chính khác.
Việc ứng dụng nông nghiệp thông minh ở Việt Nam đang ở giai đoạn đầu nên có nhiều hạn chế như (1) thiếu một hệ thống cơ sở dữ liệu khoa học đồng bộ; (2) thiếu vốn đầu tư; (3) quy mô sản xuất nông nghiệp nhỏ, manh mún, phân tán cùng với chi phí ban đầu cao; (4) công tác quản lý chất lượng sản phẩm và vệ sinh an toàn thực phẩm còn lỏng lẻo và hệ thống truy xuất nguồn gốc còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập; (5) chưa có một thị trường tiêu thụ lớn, ổn định; (6) nhiều doanh nghiệp vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu về công nghệ, chủng loại máy móc cũng như chất lượng; (7) thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao; (8) biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp.
Gợi ý chính sách cho Việt Nam
Vốn
Cần cắt giảm thủ tục và quy trình đăng ký đối với Quyết định 19/2018/QĐ-TTg và làm rõ các tiêu chí công nhận dự án nông nghiệp công nghệ cao để các tổ chức tín dụng có căn cứ cho vay. Cần thiết lập một cơ quan chuyên trách có thẩm quyền xác định dự án nông nghiệp công nghệ cao thay vì phải làm việc cùng lúc với nhiều sở ban ngành khác nhau.
Bên cạnh đó, ngân hàng cần có phương án chi tiết để công nhận các tài sản trên đất nông nghiệp như nhà kính, nhà lưới, và ao nuôi là tài sản thế chấp để vay vốn. Các ngân hàng thương mại cần nới rộng thời hạn trả nợ do nông nghiệp công nghệ cao khi gặp thiên tai và thời tiết bất lợi.
Các dự án nông nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam có thể tiết kiệm chi phí thiết bị bằng cách tận dụng các thành phần thiết bị ở địa phương để tự chế tạo nên các thiết bị với giá cả phải chăng hơn, thay vì nhập khẩu thiết bị trực tiếp từ quốc tế.

Nhà nước cần tập trung giải bài toán về tập trung và tích tụ ruộng đất cũng như nâng cao nhận thức và trình độ lao động của người nông dân để thu hút vốn đầu tư. (Hình sưu tập)
Đất đai
Nhà nước cần giảm các loại thuế phí (ví dụ: thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ, lệ phí địa chính, lệ phí thẩm định) và tăng hạn mức nhận chuyển nhượng đối với đất nông nghiệp. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cần đứng ra làm đầu mối trung gian để thực hiện giao dịch nhằm tăng niềm tin của người nông dân đối với các doanh nghiệp ở ngoài địa phương.
Ngoài ra, cần đề cao vai trò của các hợp tác xã nông nghiệp trong việc tập hợp các hộ sản xuất nông nghiệp với quy mô nhỏ. Cụ thể, các thành viên của hợp tác xã sẽ giao đất cho ban quản lý hợp tác xã tùy ý sử dụng. Ban quản lý hợp tác xã có trách nhiệm liên kết với các công ty tư nhân để đưa máy móc và mô hình công nghệ cao vào sản xuất. Bên cạnh đó, người sở hữu đất có thể trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sau khi được tập huấn và đào tạo để có thể áp dụng được công nghệ cao.
Hơn nữa, cần đầu tư quỹ đất cho các khu nông nghiệp công nghệ cao tại các địa phương. Cần có các chính sách hạn chế chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp ở các vùng đất đai phì nhiêu phù hợp sản xuất nông nghiệp và các vùng được quy hoạch phát triển nông nghiệp công nghệ cao.
Nhận thức và nguồn nhân lực
Để tăng cường ứng dụng nông nghiệp thông minh và công nghệ cao, cả người nông dân và các cấp chính quyền cần có nhận thức sâu rộng về chi phí và lợi ích của việc áp dụng công nghệ cao trong nông nghiệp. Do đó, các công ty cung cấp công nghệ cần biểu diễn trực tiếp và tận mắt cho nông dân và lãnh đạo địa phương thấy tác dụng của công nghệ để thuyết phục họ sử dụng.
Các trường Đại học và công ty cung cấp công nghệ cần hướng dẫn cho nông dân khả năng đọc hiểu dữ liệu được thu thập bởi hệ thống IoT, từ đó áp dụng vào các quyết định canh tác của mình. Bên cạnh đó, các công nghệ tương lai cần lấy người dùng làm trọng tâm và không ngừng cải tiến để biến các thiết bị trở nên thân thiện và dễ sử dụng hơn đối với người nông dân.
Kết nối mạng
Với việc kết nối mạng, cần có những chính sách tăng cường phủ sóng và giảm chi phí kết nối mạng internet ở những khu vực xa xôi hẻo lánh để giúp người nông dân tiếp cận công nghệ IoT. Bên cạnh đó, kết nối mạng Internet cũng sẽ tạo cơ hội cho người nông dân tăng cường các kiến thức về nông nghiệp và công nghệ thông tin.
Tăng cường liên kết, bao tiêu
Về việc tăng cường liên kết, chính quyền cần liên kết nông dân với các tổ chức sản xuất lớn để tăng cường áp dụng nông nghiệp công nghệ cao và truy xuất nguồn gốc, đặc biệt ở các nông trại nhỏ.
Để làm được điều này, nhà nước cần tổ chức (i) đối thoại chính sách về phát triển công cụ kỹ thuật số cho nông nghiệp ở phạm vi cấp ngành, cấp quốc gia / tỉnh / lưu vực nông nghiệp; (ii) khuyến khích khởi nghiệp mạo hiểm trong lĩnh vực nông nghiệp kỹ thuật số; (iii) cải thiện khả năng tiếp cận các sản phẩm tài chính phù hợp cho các tổ chức sản xuất, doanh nghiệp vừa và nhỏ và các công ty khởi nghiệp muốn đầu tư vào kỹ thuật số; (iv) cải thiện và quản lý quyền truy cập vào dữ liệu và thông tin cần thiết để tiến hành máy học dữ liệu lớn trong nông nghiệp kỹ thuật số; (v) cải thiện khung pháp lý Thương mại điện tử; (vi) giải quyết các nút thắt trong nghiên cứu công; và (vii) hài hòa các can thiệp với các chương trình nghị sự của nền kinh tế kỹ thuật số.
Ngoài ra, cần phát huy các sàn thương mại điện tử trong việc quảng bá nông nghiệp thông minh và nông nghiệp công nghệ cao. Các sàn thương mại điện tử này đóng vai trò cung cấp đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp thông minh và xác lập các luật chơi phù hợp để ràng buộc chất lượng sản phẩm nông nghiệp được lên sàn.
Khung pháp lý
Việc xuất khẩu nông sản có truy xuất nguồn gốc thường nhắm đến các thị trường được quy định chặt chẽ về các yếu tố an toàn vệ sinh thực phẩm và nguồn gốc nông sản. Do đó, nhà nước và các công ty tư nhân cần nghiên cứu kỹ khung pháp lý về truy xuất nguồn gốc và an toàn vệ sinh thực phẩm tại các quốc gia này để xây dựng các tiêu chuẩn cho các nông trại của nông dân Việt Nam. Bên cạnh đó, các tiêu chuẩn này không chỉ được áp dụng cho thị trường xuất khẩu mà còn cần nhắm đến xây dựng khung pháp lý cho thị trường nội địa về truy xuất nguồn gốc. Các quy định của EU mà nhà nước có thể nghiên cứu áp dụng bao gồm EC 178/2002 và EC 1224/2009.
Xem toàn bộ bài nghiên cứu Chuyển đổi số trong nông nghiệp ở Việt Nam tại đây.
Nhóm tác giả: Võ Tất Thắng, Vũ Ngọc Tân, Trương Hoàng Dũng, Nguyễn Thị Bích Hiền, Nguyễn Hoàng Lan – Viện Nghiên cứu chính sách Nông nghiệp và Sức khỏe (HAPRI), Khoa Kinh tế – Trường Kinh tế, Luật và Quản lý nhà nước UEH.
Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả đón xem Bản tin kiến thức KINH TẾ SỐ #32 “Phân tích dữ liệu con người tại Việt Nam”.
Tin, ảnh: Nhóm tác giả, Phòng Marketing – Truyền thông UEH.
Giọng đọc: Ngọc Quí

[Podcast] Lãnh đạo số – Góc nhìn tổng quan từ trong kỷ nguyên số
25 Tháng Hai, 2025
[Podcast] Góp ý giải pháp phát triển giáo dục Đại học
5 Tháng Hai, 2025
[Podcast] Các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập của sinh viên
22 Tháng Một, 2025
[Podcast] “Mô hình Campus thích ứng – Giải pháp dành cho Mekong bền vững”
13 Tháng Một, 2025
[Podcast] Đào tạo nhân lực Mekong tương lai: Trao quyền hành động bền vững
30 Tháng Mười Hai, 2024
[Podcast] Dự án Phát triển khung công bằng giao thoa nhằm khuyến khích khả năng đi bộ
30 Tháng Mười Hai, 2024
[Podcast] Chiến lược thiết kế hậu kỹ thuật số trong nghệ thuật truyền thông
27 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Đồng sáng tạo và xây dựng cộng đồng ArtTech hướng tới tương lai bền vững
26 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Quản trị công nghệ trong kỷ nguyên 4.0: Tổng quan và nhu cầu thị trường
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Công nghệ thông tin – truyền thông và sự ổn định của hệ thống ngân hàng
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Vai trò của chính sách vĩ mô thận trọng đối với tăng trưởng tín dụng tại Việt Nam
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Đề xuất hoàn thiện pháp luật về hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam
21 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] NFTs – Cuộc cách mạng nghệ thuật hay cơn sốt nhất thời?
18 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] CareFeeder – Giải pháp công nghệ hỗ trợ người già và bệnh nhân Parkinson tự ăn uống
11 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Ứng dụng học máy trong phân tích dữ liệu quản trị nguồn nhân lực
11 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Nghệ thuật dân gian thời 4.0: Múa rối nước tự động dựa trên nền tảng robot
7 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Bứt phá hiệu suất sáng tạo nhân viên nhờ phản hồi mang tính phát triển
7 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] Giải pháp MPIA: Lối thoát tạm thời cho cuộc khủng hoảng thương mại quốc tế?
7 Tháng Mười Một, 2024
[Podcast] “Căn bệnh Hà Lan” trong việc nhận kiều hối và trường hợp Việt Nam
31 Tháng Mười, 2024
[Podcast] UEH hướng đến trung hòa carbon: Bước đi đầu tiên
22 Tháng Tám, 2024
[Podcast] Giải pháp nâng cao hoạt động vận động cho sinh viên
9 Tháng Tám, 2024
[Podcast] Phong Cách Lãnh Đạo Đạo Đức Và Hành Vi Ngoài Vai Trò Của Công Chức
29 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Định Hình Chiến Lược Phát Triển Toàn Diện, Bền Vững Cho Đất Nước
25 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Mô Hình Đại Học Bền Vững Dành Cho Các Thị Trường Mới Nổi
19 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Những Tiếp Cận Mới Nhất Dành Cho Các Đại Học Bền Vững
11 Tháng Bảy, 2024
[Podcast] Tác Động Của Nguồn Nhân Lực Xanh Đến Các Mục Tiêu Về Môi Trường
24 Tháng Năm, 2024
Kinh Tế Xã Hội Và Sự Phát Thải CO2 Ở Việt Nam Giai Đoạn 1990 – 2018
23 Tháng Năm, 2024
Pháp Luật Dữ Liệu – Kỳ 1: Cần Một Cách Tiếp Cận Mới
15 Tháng Năm, 2024
[Podcast] Pháp Luật Dữ Liệu – Kỳ 1: Cần Một Cách Tiếp Cận Mới
14 Tháng Năm, 2024
Đánh Giá Quảng Cáo Trên Nền Tảng Tiktok
8 Tháng Năm, 2024
[Podcast] Đánh Giá Quảng Cáo Trên Nền Tảng Tiktok
7 Tháng Năm, 2024
[podcast] Phản Ứng Của Chính Sách Xã Hội Đối Với Đại Dịch Covid-19 Ở Một Số Quốc Gia (Kỳ 1)
8 Tháng Mười Hai, 2023
Promoting Learner Autonomy in English Language Learning (Part 2)
28 Tháng Mười Một, 2023
[Podcast] Ngoại giao kinh tế Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế
10 Tháng Mười Một, 2023
ArtTech and sustainable development
27 Tháng Mười, 2023
Cộng đồng ArtTech đầu tiên tại Việt Nam – Một năm nhìn lại
9 Tháng Mười, 2023
ArtTech – Một xu hướng tương lai
5 Tháng Mười, 2023
ArtTech và phát triển bền vững
3 Tháng Mười, 2023
[Podcast] Máy Tính Và Công Nghệ “Không Đi Một Mình” – Phần 4
24 Tháng Bảy, 2023
[Podcast] Tác Động Của Đồng Tiền Kỹ Thuật Số Đến Tỷ Giá Hối Đoái
14 Tháng Mười Một, 2022
[Podcast] Chuyển Đổi Số Trong Ngành Du Lịch Việt Nam
5 Tháng Năm, 2022
[Podcast] Chuyển Đổi Số Trong Lĩnh Vực Y Tế Ở Việt Nam
25 Tháng Ba, 2022
[Podcast] Phân Tích Dữ Liệu Con Người Tại Việt Nam
18 Tháng Ba, 2022
[Podcast] Mô Hình Kinh Tế Chia sẻ: Các Vấn Đề Quản Lý Ở Việt Nam
21 Tháng Một, 2022
[Podcast] Nâng Cao Trải Nghiệm Khách Hàng Trực Tuyến Trong Ngành Du Lịch
15 Tháng Một, 2022
[Podcast] Chính Sách Lao Động Việc Làm Cho TP. HCM Trong Giai Đoạn Sau Giãn Cách
28 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Xây Dựng Thị Trường Chứng Khoán Phi Tập Trung Dựa Trên Công Nghệ Blockchain
24 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Học Tập Suốt Đời Trong Thế Giới Số: Góc Nhìn Từ Nghề Nghiệp Kế Toán, Kiểm toán
21 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Học Tập Suốt Đời Tại UEH: Hướng Đến Đại Học Bền Vững
14 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Xu Hướng Kinh Doanh Bán Lẻ Trực Tuyến Thời Kỳ Covid
10 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Big Data Cho Mục Tiêu Phát Triển Bền Vững: Kinh Nghiệm Quốc Tế
7 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Cải Cách Luật Đất Đai Để Thúc Đẩy Phát Triển Kinh Tế
2 Tháng Mười Hai, 2021
[Podcast] Cuộc Cách Mạng Trong Kinh Tế Học Thực Nghiệm
30 Tháng Mười Một, 2021
[Podcast] Chỉ Số Giá Tiêu Dùng Từ Góc Nhìn Khai Thác Dữ Liệu Lớn (Big Data)
17 Tháng Mười Một, 2021
[Podcast] Toàn Cảnh Tiền Tệ Kỹ Thuật Số – Phần 5 : Tiền Ổn Định Tư Nhân Diem
5 Tháng Mười Một, 2021
Đứt gãy chuỗi cung ứng vùng trọng điểm phía Nam: 8 giải pháp
20 Tháng Mười, 2021
[Podcast]Toàn Cảnh Tiền Tệ Kỹ Thuật Số – Phần 2: Những Cột Mốc Phát Triển
19 Tháng Mười, 2021
[Podcast] Toàn cảnh tiền tệ kỹ thuật số – Phần 1: Xu thế của thời đại
15 Tháng Mười, 2021
NGÂN HÀNG BẮT TAY FINTECH (Phần 3): Các Giải Pháp Hỗ Trợ
8 Tháng Mười, 2021
UEH chủ trì thành công Hội thảo ICBF 2021
7 Tháng Mười, 2021
GRSD 2021- Hội thảo khoa học “Tăng trưởng xanh và phát triển bền vững”
6 Tháng Mười, 2021
NGÂN HÀNG BẮT TAY FINTECH (phần 2): Chọn đối tác theo tiêu chí nào?
4 Tháng Mười, 2021
‘Đổi mới giáo dục nghề nghiệp là động cơ tăng trưởng kinh tế’
30 Tháng Chín, 2021
Giải pháp “mở cửa” an toàn với các khu công nghiệp tại TP Hồ Chí Minh
27 Tháng Chín, 2021
Khi cuộc sống “bình thường mới”, nơi ở cho người lao động cần được quan tâm
9 Tháng Chín, 2021
Hướng phát triển mô hình đào tạo luân phiên (Dual Education) tại Việt Nam
6 Tháng Chín, 2021
Webinar: Tương lai ngành Thẩm định giá trong thập niên mới
17 Tháng Tám, 2021
Hãy là người dùng thông minh khi đón nhận và chia sẻ thông tin
9 Tháng Tám, 2021
Webinar: An toàn thông tin kế toán trong kỷ nguyên số
3 Tháng Tám, 2021
Có nên đưa lãi suất tiền gửi VND về 0 phần trăm?
20 Tháng Bảy, 2021
Chu kỳ giảm giá của đồng USD?
TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu
26 Tháng Sáu, 2021
Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai
ThS. Tô Công Nguyên Bảo
26 Tháng Sáu, 2021
Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?
TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu
26 Tháng Sáu, 2021
Chuyển đổi số trong trường đại học: Dạy học trực tuyến sẽ trở thành xu hướng tất yếu
GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài
26 Tháng Sáu, 2021
Tiền số ngân hàng Trung ương – Vận hành và thử nghiệm
Châu Văn Thành
26 Tháng Sáu, 2021
Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam
Khoa Quản lý nhà nước
26 Tháng Sáu, 2021
“Cấp cứu” doanh nghiệp trước làn sóng COVID-19 thứ 4
23 Tháng Sáu, 2021
Chuyên gia UEH: Việt Nam nên kết hợp tiêm vaccine miễn phí và dịch vụ
23 Tháng Sáu, 2021
Hội thảo khoa học về Thị trường bảo hiểm Việt Nam (Conference on Vietnam’s Insurance Industry – CVII)
Khoa Toán – Thống Kê
7 Tháng Sáu, 2021
Muốn có trung tâm tài chính phải có chiến lược thích ứng
Khoa Tài chính
5 Tháng Sáu, 2021
Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán
Bộ Khoa học và Công nghệ
5 Tháng Sáu, 2021
Sự hữu ích của Lý thuyết trò chơi: Thảo luận về giải Nobel Kinh tế năm 2020
JABES
5 Tháng Sáu, 2021
Đoán định tư pháp: Xu thế mới trong hành nghề Luật
Khoa Luật
5 Tháng Sáu, 2021
Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững
Viện Đô thị thông minh và Quản lý
5 Tháng Sáu, 2021
Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19
Viện Đô thị thông minh và Quản lý
5 Tháng Sáu, 2021
Nghiên cứu Kinh tế học lao động trong sự biến động của thế giới
JABES
5 Tháng Sáu, 2021
Kết hợp Nghệ thuật và Công nghệ hướng đến Thành phố thông minh đáng sống
Viện Đô thị thông minh và Quản lý
5 Tháng Sáu, 2021
Chuỗi bài “The Basics of B2B”: Thị trường việc làm rộng mở nhiều sinh viên chuyên ngành Marketing đang bỏ quên
TS. Đinh Tiên Minh
5 Tháng Sáu, 2021
Môi trường không phải để nhà đầu tư xài miễn phí!
TS. Phạm Khánh Nam
5 Tháng Sáu, 2021
2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới
PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo
5 Tháng Sáu, 2021
Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp
Phạm Khánh Nam, Việt Dũng
5 Tháng Sáu, 2021
Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền
Quách Doanh Nghiệp
5 Tháng Sáu, 2021
Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam
PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn
5 Tháng Sáu, 2021
Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt
Ths. Lê Thị Hồng Hoa
5 Tháng Sáu, 2021