[Podcast] Đại Học Khởi Nghiệp: Đổi Mới Chương Trình Đào Tạo Cần Bám Sát Nhu Cầu Của Thị Trường – Phần 1

6 Tháng Sáu, 2024

Từ kinh nghiệm xây dựng, đổi mới các chương trình đào tạo nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức về khởi nghiệp và đạt được những kết quả khả quan, PGS.TS. Bùi Quang Hùng – Phó giám đốc Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã chia sẻ những thuận lợi, thách thức mà các trường đang hướng tới mô hình đại học khởi nghiệp có thể gặp phải.

Câu hỏi: Nhiều chuyên gia nhận định việc các trường đại học đang hướng đến trở thành đại học khởi nghiệp là xu thế tất yếu của thế giới, trong đó có Việt Nam, PGS.TS. Bùi Quang Hùng có ý kiến như thế nào về vấn đề này? 

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Khái niệm đại học khởi nghiệp có thể hiểu ở rất nhiều khía cạnh và bởi nhiều nghiên cứu khác nhau, tuy nhiên để tiếp cận khái niệm và học khởi nghiệp thì nên đi vào sứ mạng của một đại học bao gồm: đào tạo,  nghiên cứu và đóng góp cho sự phát triển của xã hội. Hai sứ mạng đầu vẫn là sứ mạng quan trọng nhất của một đại học, sau đó thông qua đào tạo và nghiên cứu mới đóng góp cho sự phát triển kinh tế của xã hội trong một khu vực. Mô hình đại học khởi nghiệp của Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh hướng đến đào tạo nguồn nhân lực có tư duy tốt về khởi nghiệp, có khả năng đổi mới sáng tạo để tạo ra những giá trị đóng góp cho xã hội, đồng thời mang đến những kết quả nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội. 

Câu hỏi: Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh đã thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gần 10 năm nay, vậy theo nhận định của PGS.TS. Bùi Quang Hùng thì hệ sinh thái thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo của UEH đã hoàn thiện chưa? 

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những đại học trọng điểm quốc gia đặc biệt về khối ngành kinh tế và quản lý. Phần lớn những sinh viên của UEH đã có một tư duy nhất định về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo để thực hiện các hoạt động kinh tế xã hội ngay sau khi tốt nghiệp. Cách đây 10 năm, UEH đã nhận thức được tầm quan trọng của việc truyền tải tư duy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dành cho người học, bởi kiến thức này sẽ áp dụng không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, quản lý mà còn được áp dụng trong tất cả các lĩnh vực khác. Nhà trường cũng đã bước đầu đưa ra những kiến thức về khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp kinh doanh vào trong tất cả các chương trình đào tạo và lĩnh vực. Chúng tôi cũng nhận thấy rằng một môn học cũng không thể giải quyết hết tất cả các vấn đề của tư duy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong một thế hệ, do đó chúng tôi cần phải xây dựng một hệ sinh thái bền vững, truyền tải năng lực về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho người học. 

5 năm gần đây, nhà trường đã có những chuyến tham quan đến các trường đại học Hàn Quốc và Singapore để học hỏi mô hình, áp dụng và hợp tác xây dựng Viện đổi mới sáng tạo UEH, nhằm mục đích triển khai những hoạt động để hình thành một hệ sinh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh. Sau 5 năm thì chúng tôi cũng đạt được những kết quả nhất định như: Ươm tạo hơn 116 doanh nghiệp startup, trong số đó có 20% đã trở thành doanh nghiệp, 10% kêu gọi thành công vốn 500.000 USD, ngoài ra chúng tôi cũng có những hệ sinh thái kết nối với các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại nước ngoài thông qua các trường đối tác, tạo cơ hội để các startup trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Một số phòng studio lab đã được xây dựng phục vụ cho hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Với mạng lưới hơn 250.000 cựu sinh viên, chúng tôi tin chắc rằng đây sẽ là nguồn lực quan trọng để thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. 

Câu hỏi: Một trong những khó khăn của các trường đại học bây giờ là việc kết nối quỹ đầu tư để phát triển các dự án khởi nghiệp của sinh viên, kinh nghiệm của UEH trong vấn đề này như thế nào?

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Liên quan đến việc kết nối với nhà đầu tư thì hằng năm UEH có tổ chức chương trình Demo Day nhằm tạo cơ hội để các startup giới thiệu mô hình kinh doanh của mình đến nhà đầu tư, chúng tôi cũng mời các nhà đầu tư tham gia xuyên suốt quá trình ươm tạo startup. Đặc biệt UEH có chương trình Kết nối cộng đồng – Lan tỏa tri thức – Hành động bền vững và chương trình GIVING – một mô hình giống như các trường đại học uy tín thế giới đang thực hiện và trong chương trình GIVING chúng tôi có một hạng mục là kết nối doanh nghiệp cho các hoạt động ươm mầm ý tưởng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. 

Câu hỏi: Vậy tỷ lệ sinh viên khởi nghiệp thành công tại UEH như thế nào?

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Chúng tôi không quan trọng tỷ lệ sinh viên đã khởi nghiệp thành công, KPI của trường đại học không phải là đào tạo bao nhiêu doanh nghiệp khởi nghiệp hay bao nhiêu sinh viên khởi nghiệp sau khi tốt nghiệp mà sứ mệnh quan trọng của trường đại học vẫn là đào tạo ra một đội ngũ có tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và khi họ tham gia vào thị trường lao động, họ có thể trở thành các nhân tố hạt nhân về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và bản thân người học cũng có đủ kiến thức để tự thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đóng góp cho sự phát triển của kinh tế xã hội.  

Câu hỏi: Nếu đánh giá theo các tiêu chí đặc trưng của một đại học khởi nghiệp thì UEH đạt được đến mức độ nào?

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Để phát triển một mô hình đại học khởi nghiệp thì tầm nhìn, sứ mạng cũng như là lãnh đạo và quyết tâm của nhà trường là một trong nhưng yếu tố rất quan trọng. UEH là một trong những đại học luôn tiên phong trong việc thực hiện đổi mới sáng tạo từ quản trị đại học, cải tiến về chương trình đào tạo đến thúc đẩy nghiên cứu công bố quốc tế hay đóng góp cho việc giải quyết vấn đề của một địa phương. Chiến lược phát triển của UEH giai đoạn 2025 – 2030 xác định khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là một bước đi quan trọng trong lộ trình phát triển đại học đa ngành và bền vững. 

Yếu tố thứ hai là cơ cấu tổ chức và văn hóa của UEH. Tổ chức của UEH đang được hoạch định theo hướng đáp ứng nhu cầu, nắm bắt tín hiệu để giải quyết các vấn đề của thị trường. Đây cũng là yếu tố quan trọng của nhà trường để thúc đẩy tinh thần về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong đào tạo, nghiên cứu, quản trị. Gần đây, UEH đã mời một chuyên gia đổi mới sáng tạo của Đại học Stanford để làm cố vấn giám đốc đổi mới sáng tạo, chúng tôi hy vọng xây dựng một chiến lược đổi mới sáng tạo giai đoạn 2025 – 2030.  

Yếu tố thứ ba là chương trình đào tạo ngoài các môn học về khởi nghiệp kinh doanh, sinh viên UEH còn được trang bị các môn học, kỹ năng cần thiết trong 10 năm như kỹ năng về tư duy thiết kế, kỹ năng về khoa học dữ liệu, kỹ năng mềm cần thiết, kỹ năng am hiểu và phát triển bền vững, kỹ năng về tâm lý học, kỹ năng về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Từ đây người học có thể đáp ứng nhanh chóng những môi trường làm việc đầy biến động

Câu hỏi: Một số ý kiến của chuyên gia cho rằng: Để xây dựng thành công mô hình đại học khởi nghiệp cần thay đổi bằng hành động cụ thể mang tính thực chất, trong đó thì chương trình đào tạo cho sinh viên là một yếu tố then chốt cần được ưu tiên đổi mới, quan điểm của PGS.TS. Bùi Quang Hùng về việc này như thế nào?

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Trong xu thế hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và nhiều những yếu tố bất định thì khả năng giải quyết vấn đề phải phụ thuộc vào tính đa ngành, liên ngành. Một kiến thức chuyên sâu cũng không thể giải quyết được vấn đề mà nó cần sự hội tụ và tích hợp bởi nhiều kiến thức từ kinh tế, quản lý, kỹ thuật công nghệ và nghệ thuật. Do đó, trong những năm gần đây cùng với chiến lược đại học đa ngành và xuyên ngành, các chương trình đào tạo của UEH đã được tích hợp nhiều kiến thức không chỉ là kiến thức chuyên ngành, đặc biệt là kiến thức chung, kiến thức cơ sở của một chương trình đào tạo chiếm khoảng 80% khối lượng đào tạo của các chương trình. Chúng tôi đã tích hợp kiến thức về bền vững, công nghệ, kỹ năng mềm, tư duy thiết kế, tâm lý học và cả những môn học liên quan tới nghệ thuật để giúp cho sinh viên có nền tảng quan trọng để đáp ứng 10 kỹ năng cần thiết cho thị trường lao động trong tương lai. Kiến thức ngành cũng là kiến thức đan xen của nhiều ngành khác nhau, trong các lĩnh vực về tài chính, kế toán hay ngân hàng đều có ứng dụng về công nghệ.

Câu hỏi: Vậy làm thế nào để đảm bảo rằng đổi mới chương trình đào tạo không chỉ là về nội dung mà còn về cả phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng của sinh viên?

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ là người học, vai trò của giảng viên rất quan trọng, họ không chỉ truyền đạt kiến thức lý thuyết mà họ còn truyền đạt kiến thức về những kinh nghiệm trong quá trình khởi nghiệp, đi làm thực tế. Ngoài ra, họ còn truyền cảm hứng, thái độ đến với người học. Theo ngôn ngữ của khởi nghiệp đó là những người mentor cùng với sinh viên tham gia vào quá trình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Mỗi giảng viên đều có tư duy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, do đó mà chúng tôi mong muốn tất cả giảng viên của UEH đều phải trải qua một khóa học về tư duy thiết kế. Chúng tôi mời các chuyên gia về tư duy thiết kế để đào tạo cho giảng viên, bởi sau này họ chính là những hạt nhân của môn học tư duy thiết kế được áp dụng cho tất cả các chương trình đào tạo tại UEH. 

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights  #115 tiếp theo.

Tin, ảnh: Tác giả, Phòng Marketing – Truyền thông UEH

Chu kỳ giảm giá của đồng USD?

TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai

ThS. Tô Công Nguyên Bảo

26 Tháng Sáu, 2021

Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?

TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam

Khoa Quản lý nhà nước

26 Tháng Sáu, 2021

Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán

Bộ Khoa học và Công nghệ

5 Tháng Sáu, 2021

Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới

PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo

5 Tháng Sáu, 2021

Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp

Phạm Khánh Nam, Việt Dũng

5 Tháng Sáu, 2021

Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền

Quách Doanh Nghiệp

5 Tháng Sáu, 2021

Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam

PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn

5 Tháng Sáu, 2021

Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt

Ths. Lê Thị Hồng Hoa

5 Tháng Sáu, 2021