ArtTech và phát triển bền vững

3 Tháng Mười, 2023

Nghệ thuật (Art) và Công nghệ (Technology) tưởng chừng là hai đường thẳng song song, không có điểm chung; thế nhưng, sự giao thoa giữa cảm hứng nghệ thuật và đột phá công nghệ đã góp phần sáng tạo vào việc giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến phát triển bền vững, mang lại những lợi ích đang kể cho giáo dục, môi trường, và bình đẳng xã hội…

Các vấn đề “nóng” của xã hội hiện nay liên quan đến phát triển bền vững

Thế giới hiện đại đang phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Theo Báo cáo của Liên Hợp Quốc, khoảng 9% dân số thế giới – khoảng 690 triệu người – vẫn phải chịu đói vào năm 2019. Bên cạnh đó, tình trạng ô nhiễm không khí đang khiến 7 triệu người tử vong mỗi năm. Một số thách thức khác như bất công và biến đổi khí hậu cũng đang tác động ngày càng sâu rộng. Trước tình hình này, nhiều người tự hỏi: “Làm thế nào chúng ta có thể tự cứu lấy mình?”.

Với câu hỏi trên, các mục tiêu phát triển bền vững (SDG – Sustainable Development Goals) của Liên Hợp Quốc đã trở thành ngọn đuốc soi sáng con đường “cứu lấy mình”. Được thành lập từ năm 2015, SDG bao gồm 17 mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu, nhằm giải quyết những vấn đề trên. Tính đến năm 2023, theo số liệu từ Liên Hợp Quốc, chỉ có 55% các mục tiêu đã đạt tiến triển đáng kể; trong khi, 30% các mục tiêu vẫn dậm chân tại chỗ và 15% các mục tiêu còn lại thiếu dữ liệu (Nguồn: Báo cáo SDG 2023).

Cụ thể, vấn đề liên quan đến con người – như nạn đói, nghèo đói, sức khỏe và giáo dục – đang gặp nhiều khó khăn. Việt Nam, 1 trong 14 thành viên của Hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc, nhiệm kỳ 2023-2025, đã cam kết “Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Chính phủ Việt Nam và Liên Hợp Quốc đã phân loại các mục tiêu SDG thành bốn nhóm lớn: Con người, Môi trường, Thịnh vượng và Hòa bình để có chiến lược thực hiện hiệu quả.

Năm nay – năm 2023 đã đánh dấu nửa chặng đường Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc (SDGs), được thỏa thuận vào năm 2015 và đạt được vào năm 2030. Các nhà khoa học độc lập được bổ nhiệm bởi Liên Hợp Quốc ở các cuộc họp gần đây đã khẳng định: Với đà tiến triển hiện nay, chúng ta sẽ khó đạt được các mục tiêu trong 17 SDGs theo đúng tiến độ; đương nhiên, ta cũng không thể cứ ngồi đó và mong chờ tình hình sẽ trở nên tươi sáng hơn nếu không bắt tay vào thúc đẩy triển khai chúng (Nguồn: Shirin và cộng sự, 2023).

Ở tốc độ tiến triển hiện tại, nạn đói nghèo trên thế giới sẽ vẫn còn tồn tại, việc phổ cập giáo dục cũng sẽ gặp khó khăn (so với mục tiêu phổ cập cho mọi quốc gia và vùng lãnh thổ vào năm 2030). Theo dự đoán, vào cuối thập kỷ này, thế giới của chúng ta sẽ có 575 triệu người sống trong cảnh nghèo đói, 600 triệu người suy dinh dưỡng và 84 triệu trẻ em và thanh niên chưa được hưởng chế độ giáo dục bài bản. Nhiệt độ toàn cầu trung bình sẽ tăng vượt mức 1,5 độ C so với mức tăng chấp nhận được theo Hiệp định Paris về Biến đổi khí hậu (2015). Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, với tiến triển hiện tại, sẽ mất thêm 300 năm nữa để chúng ta chạm tay đến các mục tiêu về công bằng – bình đẳng giới.

Các nhà lãnh đạo toàn cầu đang được kêu gọi phải hành động ngay bây giờ để loại bỏ các rào cản và tăng cường tiến triển. Đối diện với thách thức này, ArtTech Hub trực thuộc Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh (UEH) và chuỗi sự kiện ArtTech Fusion thường niên ra đời với sứ mệnh góp phần giải quyết những vấn đề liên quan đến bền vững của xã hội một cách sáng tạo thông qua sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ, hướng đến giải quyết những thách thức phức tạp của thời đại hiện nay và giúp xây dựng một tương lai bền vững.

Sinh viên UEH và trải nghiệm ArtTech tại Cơ sở A (UEH)

ArtTech – Giải pháp phát triển bền vững sáng tạo

ArtTech là một lĩnh vực phát triển mạnh mẽ trong thời đại số. Với sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ, ArtTech đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề xã hội liên quan đến bền vững một cách sáng tạo. Nghệ thuật có khả năng thể hiện những khía cạnh tinh tế và phức tạp của cuộc sống và môi trường. Qua đó, người nghệ sĩ có thể truyền tải thông điệp thú vị và mạnh mẽ, nâng cao ý thức về các vấn đề bền vững như biến đổi khí hậu, bảo vệ động vật hoặc sử dụng bền vững tài nguyên. Sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ có thể thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới, khuyến khích việc phát triển sản phẩm, dịch vụ và giải pháp mới có khả năng giải quyết các thách thức bền vững. Ví dụ, ứng dụng thực tế ảo hoặc thực tế tăng cường có thể đưa người dùng vào môi trường mô phỏng để họ hiểu sâu hơn về các vấn đề môi trường và xã hội. Ngoài ra, sự sáng tạo trong nghệ thuật và công nghệ có thể kết hợp để tạo ra các sự kiện, triển lãm và trải nghiệm tương tác xã hội, từ đó nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động cộng đồng để ủng hộ phát triển bền vững.

ArtTech và giáo dục bền vững

Một trong những lĩnh vực mà ArtTech có ảnh hưởng tích cực là giáo dục về bền vững. Các phương tiện nghệ thuật, như hình ảnh, video, âm nhạc và sáng tạo tương tác có thể thúc đẩy những trải nghiệm học tập thú vị. Điều này có thể giúp học sinh, sinh viên hấp thụ thông tin một cách hiệu quả hơn và tạo động lực cho việc tiếp thu các chủ đề liên quan đến bền vững. Bên cạnh đó, công nghệ thực tế ảo (VR) và mô phỏng có thể đưa sinh viên vào môi trường ảo, giúp họ hiểu sâu hơn về các vấn đề môi trường và xã hội thông qua trải nghiệm tác động của biến đổi khí hậu trên môi trường hoặc khám phá các hệ sinh thái khác nhau. Điều này có thể thúc đẩy hành động tích cực và tạo cảm hứng cho học sinh tham gia vào các hoạt động bền vững.

ArtTech và môi trường, biến đổi khí hậu

ArtTech có tiềm năng lớn đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề liên quan đến môi trường và biến đổi khí hậu bằng cách kết hợp nghệ thuật và công nghệ để tạo ra các giải pháp sáng tạo và truyền cảm hứng. Các trải nghiệm nghệ thuật, tác phẩm nghệ thuật số, và dự án tương tác ra đời giúp đánh thức cảm xúc và thúc đẩy hành động tích cực liên quan đến các vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, ArtTech có thể tạo ra các trải nghiệm tương tác để giúp người dùng hiểu sâu hơn về các khái niệm liên quan đến môi trường và biến đổi khí hậu. Thông qua các ứng dụng thực tế ảo hoặc các trò chơi giáo dục, người ta có thể trải nghiệm tác động của biến đổi khí hậu và cách ảnh hưởng đến môi trường. Điều này giúp tăng cường nhận thức về bảo vệ môi trường và khuyến khích sự sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.

ArtTech và bất bình đẳng xã hội

ArtTech có tiềm năng lớn trong việc đóng góp vào giải quyết các vấn đề liên quan đến bất bình đẳng xã hội. Bằng cách kết hợp nghệ thuật và công nghệ, ArtTech có thể tạo ra các giải pháp sáng tạo và cách tiếp cận độc đáo để đối phó với các khía cạnh khác nhau của bất bình đẳng. ArtTech có thể tạo ra các tác phẩm nghệ thuật, tác phẩm số hóa và trải nghiệm tương tác để tạo cảm hứng và tăng nhận thức về các vấn đề bất bình đẳng, chẳng hạn như bất bình đẳng về giới tính, chủng tộc, giai cấp,.. Ngoài ra, các trải nghiệm tương tác và ứng dụng thực tế ảo giúp người dùng hiểu sâu hơn về các khía cạnh của bất bình đẳng. Điều này có thể giúp tạo ra sự đồng cảm và cảm thông và thúc đẩy hành động xã hội tích cực.

“Xã hội tương lai của chúng ta không chỉ dựa hoàn toàn vào sự phát triển của công nghệ mà phải dựa trên sự hài hòa, giao thoa và nhất thể giữa con người, máy móc và tự nhiên. Điều này đặt ra yêu cầu cho những thế hệ trẻ tương lai phải nắm bắt và làm chủ công nghệ, dùng công nghệ để làm động lực phát triển, dùng nghệ thuật để nuôi dưỡng những giá trị tâm hồn và từ đó cùng hướng đến sự phát triển bền vững” – ông Suh Jun Suk – Giám đốc Bảo tàng Nghệ thuật Ulsan, Hàn Quốc chia sẻ.

Tóm lại, với tiềm năng không ngừng phát triển, ArtTech đã và đang góp phần vào sự phát triển và thay đổi tích cực của xã hội liên quan đến các vấn đề bền vững như giáo dục, môi trường, và bất bình đẳng xã hội. Bằng cách sử dụng sức sáng tạo không giới hạn, ArtTech giúp đánh thức nguồn cảm hứng cho các nỗ lực đối phó với các thách thức môi trường và biến đổi khí hậu, tạo ra những giải pháp đột phá để xây dựng một xã hội công bằng và xây dựng một tương lai bền vững hơn.

*ArtTech Fusion 2023 (ATF) diễn ra từ ngày 13 – 15/10/2023, tại các cơ sở A, B, V của UEH. ArtTech Fusion 2023 gồm 16 exhibitions, 5 seminars, và 1 interactive performance. ArtTech Fusion hướng đến ứng dụng ArtTech như một công cụ để giải quyết các vấn đề xã hội và ngành nghề thông qua giáo dục và nghiên cứu nhằm góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống; đồng thời là môi trường để khuyến khích sự đổi mới sáng tạo và truyền cảm hứng nghệ thuật hướng tới hành động bền vững.

Tin, ảnh: ArtTech Hub, Phòng Marketing – Truyền thông

Tài liệu tham khảo:

Shirin et al., (2023). What scientists need to do to accelerate progress on the SDGs. Trích dẫn từ: https://www.nature.com/articles/d41586-023-02808-x (Truy cập gần đây: 02/10/2023).

Báo cáo phát triển bền vững Sustainable Development Goal (SDG) 2023. https://unstats.un.org/sdgs/report/2023/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2023.pdf.