[Research Contribution] Giáo Dục Đại Học 5.0 – Hiểu Đúng, Chọn Ngành Chuẩn: 8 Điểm Cần Hiểu Thấu – Phần 2

20 Tháng Sáu, 2025

Trước những biến động của thị trường lao động và yêu cầu cao về tư duy – kỹ năng xanh, giáo dục Đại học liên tục đổi mới để giúp người học thích nghi. Từ đào tạo đa ngành, các hình thức học tập mới đến xu hướng “du học 5.0”, sinh viên có thêm nhiều cơ hội phát triển linh hoạt. Trong phần 2 của Live talk “Giáo dục đại học 5.0 – hiểu đúng, chọn ngành chuẩn: 8 điểm cần hiểu thấu”, các chuyên gia sẽ cùng phụ huynh và học sinh khám phá chân dung nhân lực mới, mô hình đào tạo hiện đại và các quy định xét tuyển cập nhật.

Thumb Lớn Thương Hiệu Học Thuật Mới

Live Talk có sự tham gia của các diễn giả, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực hướng nghiệp và thị trường lao động: PGS.TS. Bùi Quang Hùng – Phó giám đốc UEH; Chuyên gia nhân sự cấp cao Tiêu Yến Trinh, Nhà sáng lập và Tổng Giám Đốc công ty Talentnet và MC Tuyền Tăng.

 Live Talk Hướng Nghiệp Bền Vững 5.0 “Empowering Tomorrow” Chủ Đề 04: Giáo Dục Đại Học 5.0 – Phần 2

Bức tranh của thế hệ nhân lực mà được trang bị về tư duy và kỹ năng xanh

MC Tuyền Tăng: Từ góc độ của nhà tuyển dụng, chị Tiêu Yến Trinh có thể chia sẻ quan điểm của mình về bức tranh nhân lực tương lai, đặc biệt là thế hệ được trang bị tư duy và kỹ năng xanh, sẽ có những đặc điểm gì nổi bật?

Chuyên gia Tiêu Yến Trinh: Sinh viên hiện nay được tiếp cận nhiều điều kiện thuận lợi để lĩnh hội kiến thức vĩ mô và mang tính chiến lược. Tư duy chiến lược và cái nhìn tổng quan đa chiều này sẽ giúp các em mở rộng bức tranh nhận thức một cách toàn diện.

Tuy nhiên, theo tôi, học tập phải đi đôi với thực hành. Nếu Nhà trường đã xây dựng được nền tảng và môi trường học tập tốt, cập nhật kịp thời các xu thế mới, thì nhà tuyển dụng kỳ vọng ở sinh viên ba yếu tố quan trọng: (1) sinh viên cần có sự khác biệt; (2) có trải nghiệm thực tiễn; (3) có những kết quả cụ thể, minh chứng cho năng lực của mình.

Do đó, khi học tập tại trường, các bạn sinh viên cần chủ động tận dụng mọi cơ hội để phát triển bản thân: tiên phong xin tham gia các dự án môn học, hoạt động tình nguyện, làm việc nhóm chia sẻ cùng bạn bè. Việc học tập ở trường chỉ là 10, 20, 30%, còn lại phần lớn (khoảng 70%) là học qua thực hành, làm dự án, tham gia các chương trình thực tập doanh nghiệp hoặc tình nguyện trong các dự án liên quan đến kiến thức đã học.

Kinh nghiệm thực tế sẽ giúp các bạn biến kiến thức thành kỹ năng, từ đó tạo ra kết quả cụ thể. Kết quả đó có thể là thành công hoặc thất bại, nhưng quan trọng hơn hết là quá trình trải nghiệm và học hỏi. Từ đó, các bạn sẽ nâng cao năng lực cá nhân, phát triển bản thân lên một tầm cao mới. Tôi cho rằng đây là bài học quý giá mà sinh viên nên áp dụng ngay từ năm học đầu tiên.

Hiểu rõ các loại hình đào tạo Đại học để nắm bắt cơ hội phát triển bản thân

MC Tuyền Tăng: Bên cạnh việc được học trong một môi trường giáo dục luôn cập nhật với xu hướng thời đại, bản thân các bạn sinh viên cũng phải không ngừng đổi mới và chủ động tạo ra cơ hội trải nghiệm để tích lũy kết quả. Dù kết quả đó thành công hay thất bại, thì chính trải nghiệm thực tế là nền tảng vững chắc giúp các bạn xây dựng sự nghiệp phát triển bền vững.

Từ đầu chương trình đến nay, chúng ta đã có nhiều trao đổi về thị trường lao động, tuyển dụng và các xu hướng giáo dục Đại học. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế số và sự bùng nổ của công nghệ, các hình thức đào tạo Đại học cũng đang có nhiều bước chuyển mình đáng kể.

Xin phép được mời PGS.TS. Bùi Quang Hùng giúp cung cấp một cái nhìn tổng quan và toàn diện hơn về các xu hướng đào tạo hiện nay, nhằm hỗ trợ các bạn sinh viên, học sinh, cũng như Quý thầy cô và phụ huynh hiểu rõ hơn về những thay đổi này.

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Xu hướng hiện nay trong giáo dục Đại học là tập trung vào đào tạo đa ngành, liên ngành và chuyên ngành nhằm phát triển năng lực toàn diện cho người học. Quá trình đào tạo không chỉ gói gọn trong một chương trình chuyên biệt mà còn tạo ra một môi trường học tập đa dạng, giúp sinh viên tiếp cận và tích hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau.

Tại Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH), chúng tôi luôn đảm bảo rằng trong từng chương trình đào tạo cụ thể đều có sự tích hợp hài hòa giữa kiến thức đa ngành và chuyên ngành. Ví dụ, sinh viên ngành kế toán không chỉ học kiến thức chuyên sâu về kế toán mà còn được trang bị kiến thức nền tảng về công nghệ, phát triển bền vững và trí tuệ nhân tạo. Tương tự, sinh viên ngành nghệ thuật cũng có cơ hội tiếp cận với kiến thức về công nghệ và kinh doanh.

Ngoài ra, Nhà trường còn thiết kế chương trình để hỗ trợ sinh viên học song ngành hoặc song chuyên ngành ngay từ năm thứ nhất hoặc năm thứ hai, giúp các em có thể nhận thêm bằng cấp thứ hai sau khi tốt nghiệp.

Điểm mấu chốt là sinh viên cần phát huy năng lực tiếp nhận và vận dụng kiến thức đa ngành trong môi trường học tập đa dạng, thông qua việc tham gia các dự án, hoạt động thực tế và làm việc nhóm. Đây chính là con đường quan trọng để hình thành nền tảng kiến thức và kỹ năng toàn diện, đáp ứng nhu cầu phát triển chuyên môn trong tương lai.

Du học 5.0 – Khi Đại học không còn bị giới hạn bởi biên giới?

MC Tuyền Tăng: Được biết Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị giáo dục Đại học có những cải tiến tích cực về chất lượng đào tạo cũng như định hướng phát triển theo xu thế thời đại. Như PGS.TS. Bùi Quang Hùng đã đề cập, xu hướng đào tạo hiện nay là sự tổng hợp kiến thức đa ngành, xuyên ngành và liên ngành. Đây chính là một định hướng quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực toàn diện.

Bên cạnh đó, Tuyền cũng được biết rằng UEH đã triển khai chương trình học song ngành ngay từ năm thứ hai Đại học, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên theo đuổi các lĩnh vực chuyên môn đa dạng.

Ngoài ra, Tuyền còn tìm hiểu về chương trình Asia Co-op – một chương trình hợp tác giữa UEH và các trường Đại học đối tác trong khu vực ASEAN. Chương trình này mở ra cơ hội cho sinh viên chủ động tham gia các khóa học, hội thảo cũng như các dự án thực tế mang tính quốc tế.

Một điểm đáng chú ý khác là các chương trình đào tạo tiếng Anh toàn phần tại UEH, giúp hình thành năng lực công dân toàn cầu (Global Citizen), đồng thời áp dụng tri thức toàn cầu vào thực tiễn địa phương – mô hình “Glo-cal” rất thiết thực và phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa hiện nay.

Không những thế, UEH còn xây dựng mối liên kết chặt chẽ với các hiệp hội nghề nghiệp như Hiệp hội Marketing Việt Nam, Hiệp hội Kế Toán Việt Nam, CFA Institute,… nhằm tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận chuyên gia đầu ngành, tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu và có cơ hội nhận các chứng chỉ quốc tế, đồng thời được cọ xát thực tiễn qua các dự án thực tế.

Tuy nhiên, hiện nay, một xu hướng đào tạo cũng đang được thảo luận rất nhiều, đó là mô hình “Du học 5.0”. Khi nhắc đến Du học 5.0, có thể thấy rằng việc đi du học không còn là một khoảng cách địa lý lớn như trước đây, đồng thời giảm thiểu những lo ngại về các khó khăn khi hòa nhập với môi trường mới. Vậy theo thầy, Du học 5.0 có thể mang lại những cơ hội gì cho người học trong tương lai?

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Theo quan điểm cá nhân của tôi, quá trình đào tạo Đại học cần phải đáp ứng ba yếu tố trọng yếu. Thứ nhất, đào tạo phải xây dựng cho người học tư duy nền tảng mang tính toàn cầu. Thứ hai, đào tạo phải gắn kết chặt chẽ với thực tiễn. Thứ ba, mọi kiến thức và kỹ năng thu nhận được cần được ứng dụng một cách cụ thể tại một công việc, địa phương hoặc lĩnh vực nhất định.

Dù là học tại Việt Nam hay du học nước ngoài, cơ sở giáo dục Đại học cần đảm bảo yêu cầu này để phát triển năng lực người học một cách toàn diện. Xu hướng du học đã diễn ra trong nhiều năm, tuy nhiên, trong vòng 5 năm trở lại đây, các trường Đại học tại Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc, đặc biệt trong khu vực châu Á. Do đó, việc lựa chọn học tại chỗ – tức là tại các trường Đại học uy tín trong nước có chất lượng ngang tầm khu vực – đang trở thành một lựa chọn hấp dẫn. Sinh viên vẫn có thể tiếp nhận kiến thức quốc tế đồng thời được trang bị nền tảng thực tiễn vững chắc ngay tại Việt Nam, từ đó thuận lợi hơn khi hòa nhập vào thị trường lao động trong nước.

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, Việt Nam được đánh giá là một ngôi sao sáng trên bản đồ thị trường lao động tương lai khu vực. Quan điểm này tôi tin chị Yến Trinh có thể phân tích sâu hơn về tiềm năng và cơ hội phát triển thị trường lao động Việt Nam trong thời gian tới.

Chuyên gia Tiêu Yến Trinh: Mô hình đào tạo kết hợp giữa quốc tế và địa phương là một xu hướng tất yếu và rất cần thiết. UEH với mạng lưới đối tác trong khu vực ASEAN đã tạo điều kiện để sinh viên có được góc nhìn toàn diện, vượt ra khỏi giới hạn địa phương và trở thành công dân toàn cầu thực thụ.

Theo các dự báo kinh tế, khu vực ASEAN chiếm khoảng 50% GDP toàn cầu trong tương lai gần, và Việt Nam hiện là một trong ba nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực, thậm chí có thể đạt vị trí thứ 3. Tốc độ tăng trưởng GDP các tỉnh thành Việt Nam dự kiến đạt 7-8%. Bên cạnh đó, doanh nghiệp tư nhân được coi là một đòn bẩy quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế quốc gia, thể hiện qua Nghị quyết 68 của Chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển doanh nghiệp tư nhân. Việt Nam cũng rất thành công trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các ngành sản xuất và công nghiệp trọng điểm.

Những yếu tố này mở ra nhiều cơ hội lớn cho thị trường lao động Việt Nam, tạo tiền đề thuận lợi cho sinh viên và người lao động. Tuy nhiên, để cạnh tranh trong môi trường hội nhập, bản thân người học phải có sự khác biệt rõ nét và năng lực ứng dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt là các kỹ năng liên quan đến MarTech, Artech và công nghệ số nói chung.

Công nghệ hiện nay không phải là một mối đe dọa mà là công cụ hỗ trợ con người trong công việc. Như kỹ năng tiếng Anh đã trở thành yêu cầu bắt buộc, thì kỹ năng sử dụng và điều khiển công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), cũng ngày càng trở nên thiết yếu. Việc phối hợp hiệu quả giữa nhân lực con người và AI chính là chìa khóa để nâng cao năng suất và chất lượng công việc. Người lao động cần nắm vững công nghệ để làm chủ và định hướng AI, không phải để bị thay thế bởi AI.

Cùng với sự biến đổi nhanh chóng của thị trường lao động và mô hình tổ chức công việc, xu hướng làm việc linh hoạt, làm dự án và làm việc bán thời gian ngày càng phổ biến. Do đó, các bậc phụ huynh cần có cách nhìn nhận mới, cởi mở hơn về sự nghiệp của con em, không còn giữ quan niệm truyền thống về việc làm ổn định lâu dài trong một doanh nghiệp mà thay vào đó là sự đa dạng, thay đổi và trải nghiệm. Điều này phản ánh đúng thực tiễn thay đổi của thế giới hiện nay, nơi mà con người cũng phải linh hoạt và thích nghi nhanh chóng với môi trường lao động mới.

Những thay đổi về quy định xét tuyển mới nhất cần lưu ý

MC Tuyền Tăng: Để củng cố thêm cho học sinh THCS, THPT và Quý phụ huynh, xin phép được mời thầy Hùng chia sẻ thêm về việc cập nhật các quy định xét tuyển Đại học trong bối cảnh hiện nay, khi mà quy trình tuyển sinh đang có nhiều thay đổi.

PGS.TS. Bùi Quang Hùng: Về kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh Đại học, năm nay có nhiều thay đổi đáng kể trong bối cảnh chung, đòi hỏi các thí sinh phải thường xuyên cập nhật thông tin chính thức từ các nguồn tin cậy để có sự chuẩn bị chu đáo cho kỳ thi quan trọng này, ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp tương lai.

Đối với Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, có thể tóm tắt ba điểm mới trọng yếu trong công tác tuyển sinh năm nay như sau:

Thứ nhất, về phương thức tuyển sinh, không có sự thay đổi căn bản so với năm trước; Nhà trường tiếp tục xét tuyển dựa trên điểm học tập từ lớp 10 đến lớp 12, điểm thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh dành cho các chương trình quốc tế.

Thứ hai, UEH đã được xếp hạng trong top 150 các Đại học hàng đầu châu Á và top 500 thế giới, điều này thể hiện đẳng cấp quốc tế của Nhà trường. Do đó, lượng nguyện vọng đăng ký học tại UEH tăng lên, tạo nên sự cạnh tranh cao hơn, đòi hỏi thí sinh cần xây dựng chiến lược đăng ký nguyện vọng một cách thông minh và phù hợp, sắp xếp ưu tiên từ cao xuống thấp.

Thứ ba, với xu hướng quốc tế hóa, tiếng Anh trở thành điều kiện quan trọng trong xét tuyển. Cụ thể, các phương thức xét tuyển dựa trên học bạ, năng lực và điểm thi tốt nghiệp THPT đều có tiêu chí điểm thưởng dành cho năng lực tiếng Anh, tác động trực tiếp đến cơ hội trúng tuyển tại UEH.

Ba điểm này là những cập nhật quan trọng cần được thí sinh và phụ huynh nắm vững để chuẩn bị kỹ lưỡng.

Chuyên gia Tiêu Yến Trinh: Về triển vọng phát triển của đất nước trong thập kỷ tới, tôi rất lạc quan và tin tưởng vào tiềm năng lớn của Việt Nam, điều này cũng mang đến nhiều cơ hội việc làm cho thế hệ trẻ. Do vậy, tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng năng lực cá nhân khi lựa chọn nghề nghiệp, đặc biệt là kỹ năng “PR bản thân” – tức là khả năng giới thiệu, quảng bá và chủ động thể hiện bản thân trong mọi hoàn cảnh.

Tôi muốn trình bày mô hình PR qua hai chữ cái P và R:

Chữ P gồm ba yếu tố – Passion (Đam mê): làm việc với đam mê là yếu tố cốt lõi để thành công; Positive (Lạc quan): cần có thái độ tích cực, nhận thức cơ hội rộng mở tại một đất nước phát triển như Việt Nam; Problem Solving (Giải quyết vấn đề): kỹ năng này giúp cá nhân ứng phó hiệu quả với mọi tình huống thử thách.

Chữ R cũng gồm ba yếu tố – Relationship (Mối quan hệ): xây dựng mạng lưới quan hệ tích cực với cựu sinh viên, chuyên gia giúp hiểu rõ ngành nghề và mở rộng cơ hội; Resilience (Kiên trì, bền bỉ): khả năng vượt qua khó khăn và duy trì mục tiêu; Result (Kết quả): dù kết quả ban đầu có thể chưa như ý, những thất bại là bước đệm để phát triển và tiến bộ trong tương lai.

Tôi cũng mong muốn các Quý phụ huynh có thể trở thành đồng hành tin cậy, thấu hiểu và hỗ trợ con em mình một cách sâu sắc, tạo nguồn năng lượng tích cực giúp các em vượt qua thử thách và đạt được thành công không chỉ cho bản thân mà còn góp phần phát triển xã hội bền vững, với nhân lực chất lượng cao và đạo đức.

Live Talk khép lại với từ khóa cuối cùng trong ba từ Hiểu – “Hiểu các Đại học đào tạo ngành, nghề như thế nào” được giải mã. Đây không chỉ là thông tin mang tính định hướng, mà còn là hành trang quan trọng giúp phụ huynh và học sinh cùng đồng hành trên chặng đường phát triển sự nghiệp tương lai. Trong bối cảnh giáo dục Đại học liên tục đổi mới – từ đào tạo đa ngành, các loại hình đào tạo linh hoạt, đến xu hướng du học 5.0 không biên giới – việc hiểu rõ cách thức mà các trường Đại học thiết kế chương trình đào tạo, gắn với yêu cầu kỹ năng xanh của thị trường lao động là yếu tố then chốt để lựa chọn ngành học phù hợp và mở rộng cơ hội nghề nghiệp lâu dài.

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights tiếp theo.

___________________________

Chuỗi Live talk Hướng nghiệp bền vững 5.0 “Empowering Tomorrow” do Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh – UEH tổ chức, được phát sóng trên UEH và VnExpress là dự án đồng hành cùng Quý phụ huynh, học sinh thông qua việc gắn kết 3 khía cạnh trong hành trình chọn ngành nghề của thế hệ trẻ. Đó là: (1) Hiểu các thiên hướng nghề nghiệp cá nhân; (2) Hiểu xu hướng tương lai kỷ nguyên 5.0; (3) Hiểu xu hướng giáo dục của thế giới 5.0. Bằng 3 chữ “Hiểu”, các em học sinh sẽ có thể lựa chọn ngành học phù hợp và “hài lòng với lựa chọn” của chính mình. 

Tin, ảnh: Ban Truyền thông và Phát triển đối tác UEH

Chân Trang (1)

Chu kỳ giảm giá của đồng USD?

TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai

ThS. Tô Công Nguyên Bảo

26 Tháng Sáu, 2021

Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?

TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam

Khoa Quản lý nhà nước

26 Tháng Sáu, 2021

Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán

Bộ Khoa học và Công nghệ

5 Tháng Sáu, 2021

Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới

PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo

5 Tháng Sáu, 2021

Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp

Phạm Khánh Nam, Việt Dũng

5 Tháng Sáu, 2021

Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền

Quách Doanh Nghiệp

5 Tháng Sáu, 2021

Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam

PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn

5 Tháng Sáu, 2021

Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt

Ths. Lê Thị Hồng Hoa

5 Tháng Sáu, 2021