[Podcast] Mối Quan Hệ Giữa Trí Tuệ Cảm Xúc Và Sự Cam Kết Của Nhân Viên Ngân Hàng Với Tổ Chức

10 Tháng Năm, 2024

Từ khóa: trí tuệ cảm xúc, căng thẳng công việc, cam kết với tổ chức, hài lòng với công việc

Trí tuệ cảm xúc (EI) là một trong những chỉ số thông minh và có ảnh hưởng lớn đến sự thành công của một con người trong cuộc sống lẫn công việc. Nhóm tác giả Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã vận dụng các lý thuyết liên quan đến EI để nghiên cứu thực tiễn về tình hình năng lực trí tuệ cảm xúc và kiểm định mối quan hệ của EI với sự cam kết tổ chức của nhân viên ngân hàng tại Vĩnh Long bằng mô hình cấu trúc tuyến tính PLS-SEM. Từ đó, đề xuất các hàm ý quản trị giúp các nhà lãnh đạo cải thiện năng lực EI và nâng cao sự cam kết với tổ chức của các nhân viên ngân hàng.

Những nguyên nhân ảnh hưởng đến biến động của ngành ngân hàng tại Vĩnh Long

Trong những năm qua, tình hình nhân sự ngành ngân hàng có nhiều biến động, điển hình như năm 2019 lĩnh vực ngân hàng có đến hơn 4.000 nhân viên nghỉ việc hoặc nhảy việc. Những nhân viên này chuyển sang các ngành nghề khác hoặc nhảy sang ngân hàng khác có chính sách đãi ngộ, môi trường làm việc tốt hơn hoặc tự khởi nghiệp. Đánh giá của Navigos Group cho rằng, nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi nhân sự trên là do áp lực công việc của nhân viên ngân hàng đang gánh chịu khá lớn, trong đó có thể kể đến như áp lực chỉ tiêu doanh số, chỉ tiêu về thu gốc thu lãi, tiền lương không tương xứng hay các vấn đề khác có liên quan đến tính pháp lý trong các khoản vay. Một người làm việc phải chịu đựng nhiều áp lực, nếu không có sự kiểm soát cảm xúc tốt có khả năng ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và thậm chí dẫn tới nghỉ việc. Đồng thời, việc không kiểm soát tốt cảm xúc dẫn đến sự không hài lòng đối với công việc ở một vài khía cạnh công việc như bản chất công việc khiến họ không chấp nhận được hoặc tiền lương trả chưa xứng đáng với năng suất của họ cũng là một trong những nguyên nhân làm nhân viên không cam kết với tổ chức. Nhân sự ngành ngân hàng tại tỉnh Vĩnh Long cũng nằm trong tình hình chung như trên.

Các nghiên cứu của Gholami, Shams, Amoozadeh (2013); Gopinath et al. (2020); Güleryüz, Güney, Aydin, & Aşan (2008) cho rằng trí tuệ cảm xúc của con người có thể giúp họ điều chỉnh và cân bằng tâm trạng trong cuộc sống và công việc, gia tăng sự thỏa mãn và từ đó hiệu suất làm việc và lòng trung thành cũng gia tăng. Như vậy vấn đề đặt ra là các nhà quản trị ngành ngân hàng có nhận thức được vai trò của trí tuệ cảm xúc (EI) trong việc phát triển nhân viên và gia tăng sự cam kết của họ với tổ chức hay không?

Đề xuất hàm ý giúp các nhà lãnh đạo ngân hàng nâng cao năng lực trí tuệ cảm xúc của nhân viên

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục đích kiểm định mối quan hệ giữa EI và sự cam kết với tổ chức của nhân viên ngân hàng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, từ đó đề xuất các hàm ý quản trị nhằm giúp gia tăng năng lực EI và sự cam kết của nhân viên ngân hàng.

Với mục tiêu trên, nhóm tác giả Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp cận 196 nhân viên ngân hàng đang làm việc ở các ngân hàng TMCP tại tỉnh Vĩnh Long. Kết quả đánh giá về trí tuệ cảm xúc của nhân viên dựa trên giá trị trung bình của thang đo khoảng cho thấy: năng lực tự đánh giá cảm xúc và sử dụng cảm xúc của bản thân nhân viên tốt hơn việc năng lực đánh giá cảm xúc của người khác (đối tượng giao tiếp) và tiết chế cảm xúc. Đây là điểm mà các nhà quản trị ngân hàng cần giúp nhân viên cải thiện để nâng cao hiệu quả giao tiếp, hiệu quả phối hợp trong công việc.

Ngoài ra, nghiên cứu còn phát hiện các nhân viên được khảo sát thừa nhận có sự căng thẳng trong công việc như thời gian làm việc nhiều hơn 8 giờ/ngày, áp lực về doanh số, sự lo lắng về kết quả công việc,… Song, các căng thẳng này vẫn còn nằm trong ngưỡng chấp nhận được. Đồng thời, các nhân viên ngân hàng có sự cam kết với tổ chức nhưng mức độ đồng ý với các quan sát đo lường tính cam kết lại chưa cao (dưới 4,00 điểm). Đây là những vấn đề mà các nhà quản trị ngân hàng cần quan tâm và có giải pháp cải thiện. Hơn nữa, dựa trên lý thuyết “mô hình quản trị cảm xúc” của Gross (1998b, 1998a) và lý thuyết bảo tồn nguồn lực của Hobfoll (1989) cùng với dữ liệu sơ cấp xử lý bằng mô hình PLS-SEM, nghiên cứu chứng minh được trí tuệ cảm xúc có ảnh hưởng đến sự cam kết với tổ chức của nhân viên ngân hàng, trong đó mức độ ảnh hưởng gián tiếp mạnh hơn ảnh hưởng trực tiếp. Điều này cũng đồng nghĩa với việc “căng thẳng công việc” và “sự hài lòng với công việc” giữ vai trò trung gian trong các mối quan hệ này; song, vai trò trung gian của “sự hài lòng với công việc” lại có mức độ ảnh hưởng mạnh hơn.

Dựa trên các kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đã đề xuất các hàm ý giúp các nhà lãnh đạo ngân hàng nâng cao năng lực trí tuệ cảm xúc của nhân viên thông qua các hoạt động tập huấn, team building, test trí tuệ cảm xúc hoặc có thể thuê chuyên gia tâm lý tư vấn cho nhân viên. Thêm vào đó, nghiên cứu cũng đưa ra các hàm ý quản trị nhằm làm giảm căng thẳng trong công việc, nâng cao sự hài lòng bằng cách xem xét lại các chính sách nhân sự như lương thưởng, thiết kế công việc, cải thiện điều kiện làm việc về thời gian,… và nâng cao sự cam kết với tổ chức, nhất là cam kết tình cảm của nhân viên ngân hàng với tổ chức.

Vai trò quan trọng của EI trong môi trường làm việc

Kết quả nghiên cứu của đề tài một lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của EI trong môi trường làm việc, EI có khả năng làm giảm mức độ căng thẳng trong công việc và tỷ lệ thuận mức độ cam kết của nhân viên trong lĩnh vực ngân hàng. Nghiên cứu này cũng làm phong phú thêm nguồn tài liệu về EI trong lĩnh vực ngân hàng. Các nghiên cứu trước đây chỉ tập trung vào phân tích mối quan hệ EI và sự cam kết tổ chức, chưa quan tâm đến phân tích sự khác biệt về nhân khẩu học trong trí tuệ cảm xúc và trong các mối quan hệ giữa trí tuệ cảm xúc và các biến khác. Nghiên cứu này tiến hành chỉ ra rằng, nhân viên nam có khả năng sử dụng cảm xúc của bản thân, đánh giá cảm xúc của người khác và tiết chế cảm xúc (ROE) tốt hơn các nhân viên nữ. Đây cũng là một điểm khác biệt so với các nghiên cứu của Bhatti et al. (2016), Alsughayir (2021); Kumari et al. (2017) trong lĩnh vực ngân hàng. Về mặt thực tiễn, có thể thấy trong những năm từ 2019 – 2022, tình hình nhảy việc và nghỉ việc khá nhiều trong ngành ngân hàng diễn ra khác nhiều, trong đó tỉnh Vĩnh Long cũng xảy ra trường hợp tương tự. Cuộc điều tra cho thấy, yếu tố năng lực EI có thể giúp nhân viên nâng cao khả năng chịu đựng căng thẳng trong công việc, hài lòng hơn với công việc, từ đó nâng cao sự cam kết với tổ chức. Chính vì thế, các nhà quản trị ngân hàng cần có những giải pháp cụ thể giúp nhân viên nâng cao năng lực EI theo 4 thành phần đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát căng thẳng, gia tăng sự hài lòng và cam kết với tổ chức của nhân viên để giảm tỷ lệ nhân viên nhảy việc.

Xem toàn bộ Bài nghiên cứu Ảnh hưởng của trí tuệ cảm xúc đến sự cam kết với tổ chức của nhân viên ngân hàng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long TẠI ĐÂY.

Nhóm tác giả: ThS. Võ Thanh Trúc, ThS. Nguyễn Vũ Trâm Anh, ThS. Phan Thị Tiếm, ThS. Nguyễn Đình Thi, Khoa Quản trị UEH – Vĩnh Long.

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights #110 tiếp theo.

Tin, ảnh: Tác giả, Phòng Marketing Truyền thông UEH

Giọng đọc: Ngọc Quí