[Podcast] Học Tập Suốt Đời Tại UEH: Hướng Đến Đại Học Bền Vững

14 Tháng Mười Hai, 2021

Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN) với những tiến bộ và phát triển vượt bậc của thông tin, khoa học, và công nghệ đã tạo ra những thay đổi đáng kể trong cuộc sống của mỗi cá nhân và toàn bộ cấu trúc tổ chức làm việc của xã hội. Việc sử dụng các công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), đặc biệt là máy tính và Internet đã làm cho việc cung cấp thông tin không còn phụ thuộc vào thời gian và không gian. CMCN 4.0 cũng tạo ra những thách thức đối với lực lượng lao động. Trong bối cảnh của toàn cầu hóa và sự gia tăng lực lượng lao động toàn cầu, các thách thức của CMCN 4.0 nên được giải quyết thông qua học tập suốt đời.

Trong bối cảnh này, chính phủ của nhiều quốc gia trên thế giới đã thực hiện nhiều biện pháp cải cách giáo dục nhằm đưa học tập suốt đời trở thành một phần của chính sách giáo dục quốc gia và nỗ lực ban hành những chỉ đạo, hành động, và chính sách để khuyến khích, hỗ trợ công dân của mình nâng cao kỹ năng và kiến thức thông qua học tập suốt đời. Cùng với xu hướng phát triển của thế giới, Bộ Chính Trị Việt Nam đã khẳng định xây dựng mô hình công dân học tập suốt đời là nhiệm vụ cấp thiết phải thực hiện để đáp ứng yêu cầu của CMCN 4.0. Căn cứ trên nhiệm vụ này, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 30/6/2020 và chỉ ra rằng nhận thức đóng vai trò quyết định trong chuyển đổi số và người dân là trung tâm của chuyển đổi số. Trong đó, học tập suốt đời được xem là một trong những giá trị cốt lõi có tính chất quyết định vì nó tác động đến xã hội, thay đổi nhận thức của người dân nhanh nhất, và mang lại hiệu quả cao.

Đại học UEH đa ngành và bền vững

Trải qua 45 năm hình thành và phát triển, Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã và đang thực hiện chiến lược tái cấu trúc thành Đại học UEH đa ngành và bền vững nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của đất nước, đóng góp cho sự lan tỏa tri thức, văn minh và các giá trị giáo dục toàn diện đến cộng đồng theo hướng hội nhập quốc tế về giáo dục và đào tạo.

Cơ sở Nguyễn Văn Linh – UEH

Trên nền tảng 17 mục tiêu phát triển bền vững của UNESCO đến năm 2030, Đại học UEH đã xác định việc đóng góp cho tương lai bền vững của cộng đồng và xã hội chính là đích đến với 5 trụ cột chiến lược gồm: đào tạo, nghiên cứu, cộng đồng, quản trị, và vận hành. Với khía cạnh đào tạo bền vững, Đại học UEH định hướng giáo dục người học có đầy đủ kỹ năng và trình độ chuyên môn cao, đủ năng lực trở thành thế hệ công dân toàn cầu hành động vì sự phát triển cuộc sống bền vững. Từ đó, các mục tiêu chiến lược đào tạo bền vững cũng được xác lập, đặt trọng tâm vào chất lượng giáo dục, học từ thực tiễn, hình thành năng lực học tập suốt đời cũng như tiếp cận đào tạo đa ngành và trao quyền chủ động cho người học.

Học tập suốt đời trong CMCN 4.0

Học tập suốt đời có thể được thực hiện thông qua hình thức giáo dục tại nhà, trường học, nơi làm việc và bất kỳ nơi nào với sự hỗ trợ các công cụ công nghệ giáo dục và truyền thông. Học tập suốt đời cung cấp một môi trường giáo dục bình đẳng về cơ hội, không phụ thuộc vào độ tuổi, không gian và thời gian để người học có thể theo đuổi và kiên trì trong học tập. Thông qua việc tự định hướng học tập, người học tự chịu trách nhiệm về việc học của mình từ xác định nhu cầu học, mục tiêu học tập, xác định nguồn lực sẵn có để tham gia học tập, đến lựa chọn và thực hiện các kế hoạch học tập phù hợp với bản thân. Tư duy học tập suốt đời sẽ giúp mỗi cá nhân có kết quả học tập tốt hơn và thúc đẩy thành công hơn trong sự nghiệp.

Người học UEH được đào tạo trở thành những công dân toàn cầu vì sự phát triển bền vững.

Trong thời đại kỷ nguyên số, môi trường kinh tế, xã hội rất năng động, linh hoạt và đổi mới, lực lượng lao động cần tiếp tục phát triển và đổi mới kỹ năng, kiến thức của mình để bắt kịp với những tiến bộ không ngừng của ICT đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh – một lĩnh vực bị chi phối mạnh mẽ bởi cuộc CMCN 4.0. Trước bối cảnh này, học tập suốt đời giữ vai trò quyết định đối với sự thành công trong sự nghiệp của mỗi cá nhân. Học tập suốt đời nhận được những cơ hội do sự phát triển của thế giới số, cụ thể: ICT đã hỗ trợ việc học tập suốt đời được chủ động hơn, người học có thể tự sắp xếp việc học một cách chủ động; hình thức giao tiếp trực tuyến trở thành phương tiện tương tác hiệu quả trong học tập; tác động các công cụ học tập trực tuyến (như LMS), phương tiện truyền thông xã hội, khóa học trực tuyến mở (MOOC – Massive Open Online Courses) và các công cụ học tập dựa trên nền tảng trò chơi (ví dụ như Kahoot, Quiz Game) tạo ra những đổi mới thú vị trong học tập. Tuy nhiên, thế giới số cũng tạo ra những thách thức cho học tập suốt đời. Thứ nhất, công nghệ thay đổi liên tục đòi hỏi người lao động sẽ phải vận dụng rất nhiều kỹ năng và học tập thường xuyên các kỹ năng mới, dẫn tới sự giảm sút nhanh chóng của năng suất lao động sau khi đạt đỉnh, từ đó dẫn đến độ tuổi lao động theo kiến thức ngắn hơn so với độ tuổi lao động sinh học. Thứ hai, công nghệ mới có xu hướng phân cực công việc. Mặc dù công nghệ có thể giải phóng sức lao động của con người, nhưng các quy trình tự động hóa khiến số lượng lao động trở nên thừa, cuối cùng người lao động bị mất việc và kìm hãm sự phát triển của họ. Thứ ba, công nghệ kỹ thuật số mang lại tiềm năng kinh tế to lớn, nhưng giá trị của công nghệ số chỉ có thể hiện thực hóa khi doanh nghiệp và người lao động tiếp cận được nó.

Học tập suốt đời tại Đại học UEH

Từ vai trò và ý nghĩa của học tập suốt đời, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi số như hiện nay, với mục tiêu hướng đến đại học bền vững, UEH đã xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm phát triển khả năng học tập suốt đời cho người học.

Góc nhỏ tại UEH Smart Library

Về chương trình đào tạo: UEH đã và đang thực hiện các chiến lược để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Tại UEH, chương trình đào tạo và giáo trình luôn được cập nhật mới nhất từ các trường đại học nổi tiếng trong TOP 200 của thế giới, từ đó giúp người học tích lũy kiến thức lý thuyết hiện đại theo chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, UEH còn tích hợp với chương trình của các hiệp hội nghề nghiệp quốc tế, giúp người học vừa có kiến thức lý thuyết chuyên sâu, vừa được trang bị kỹ năng thực hành thành thạo để đạt được chứng chỉ hành nghề quốc tế ngay trên ghế nhà trường. Các biện pháp đồng bộ này tạo điều kiện nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng tốt nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội. UEH còn mở ra rất nhiều cơ hội khác cho người học qua chương trình đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, dành cho nhiều lứa tuổi, nhiều bậc hệ, từ kinh doanh, kinh tế, luật, quản lý nhà nước đến công nghệ và thiết kế.

Về phương pháp giảng dạy: Phương pháp giảng dạy được áp dụng tại UEH có sự kết hợp một cách hiệu quả giữa hình thức học tập trực tuyến và phương pháp lấy người học làm trung tâm, từ đó giúp nâng cao việc học tập suốt đời cho người học. Đặc biệt, UEH đang triển khai áp dụng phương pháp “Lớp học hỗn hợp (blended classroom)” và “lớp học kết hợp” (hybrid classroom) trong dạy học. Phương pháp này giúp quá trình học tập và nghiên cứu của người học luôn được duy trì liên tục và hiệu quả, vượt qua mọi rào cản về không gian, thời gian, và dịch bệnh như hiện nay, cũng như giúp người học có thể tiếp cận tài nguyên học liệu trực tuyến dễ dàng.

Về cơ sở vật chất và các chính sách hỗ trợ học tập: Nhằm hỗ trợ người học sẵn sàng cho CMCN 4.0, phát triển các năng lực ICT phục vụ trong học tập và nghề nghiệp, UEH đã chuẩn bị đầy đủ hệ thống hạ tầng công nghệ hiện đại phục vụ cho học tập và nghiên cứu của người học. Trong suốt quá trình học tập tại UEH, người học được trải nghiệm môi trường học tập hiện đại, bao gồm hệ thống phòng học thông minh kết hợp các thiết bị và ứng dụng ICT phục vụ cho việc giảng dạy và học tập, hệ thống phòng thực hành và phòng mô phỏng.

Để có thể phát triển học tập suốt đời, người học phải có kỹ năng học tập và nghiên cứu, kỹ năng tự học, có cách học sáng tạo và thư viện chính là môi trường lý tưởng để bất kỳ người học nào cũng có thể tự tích lũy tri thức mới, đặc biệt với sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ như hiện nay. Hiểu được điều đó, UEH đã phát triển thư viện thông minh (Smart Library), bao gồm các tài nguyên giáo dục mở (OER – Open educational resources), và các nguồn cơ sở dữ liệu học thuật được mua bản quyền, để tạo sự thuận lợi cho người học trong khai thác và chia sẻ tài liệu, phục vụ cho quá trình học tập và nghiên cứu.

Ngoài ra, UEH còn xây dựng chính sách hỗ trợ tài chính nhằm giúp người học có đủ khả năng để chi trả và duy trì cho việc học tập suốt đời như học bổng khuyến khích học tập, học bổng hỗ trợ học tập cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, học bổng tài trợ từ doanh nghiệp, học bổng hỗ trợ đột xuất cho người học bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, và các gói tín dụng học tập.

Nhận thức rõ nhu cầu phát triển học tập suốt đời để thích nghi với môi trường đa dạng và biến động của CMCN 4.0, UEH đã tập trung đầu tư và xây dựng các cơ sở nhằm tạo điều kiện thuận lợi và phát triển khả năng học tập suốt đời cho người học. UEH luôn đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam xây dựng xã hội học tập với các kỹ năng học tập suốt đời nhằm hướng đến sự phát triển bền vững của đất nước.

Nhóm tác giả: TS. Trần Anh Hoa, TS. Phạm Trà Lam, TS. Đậu Thị Kim Thoa, Ths. Trần Thị Phương Thanh (Khoa Kế toán – Trường Kinh doanh UEH)

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH, trân trọng kính mời Quý độc giả đón xem Bản tin kiến thức KINH TẾ SỐ #21 “Học tập suốt đời trong thế giới số: góc nhìn từ nghề nghiệp kế toán, kiểm toán”.

Tin, ảnh: Nhóm tác giả, Phòng Marketing – Truyền thông UEH.

Giọng đọc: ThS. Phạm Nguyễn Hoài – Viện ISCM.