[Podcast] Góp ý giải pháp phát triển giáo dục Đại học

5 Tháng Hai, 2025

Từ khóa: quản lý tài chính, phát triển giáo dục Đại học, giáo dục đại học công lập

Nhằm thúc đẩy giáo dục đại học Việt Nam phát triển, GS.TS. Nguyễn Đông Phong – Chủ tịch Hội đồng Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã có những góp ý và đề xuất giải pháp cho giáo dục đại học hiện nay. 

Thumb Lớn Thương Hiệu Học Thuật Mới

Đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính

Theo GS.TS Nguyễn Đông Phong, thực hiện đổi mới cơ chế hoạt động và tài chính của các cơ sở giáo dục đại học công lập đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong quản trị về tài chính, tài sản.

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tương đối đầy đủ, rõ ràng về sử dụng Ngân sách Nhà nước, sử dụng tài sản của các cơ sở giáo dục đại học như: Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý tài sản công… và các văn bản hướng dẫn.

GS.TS Nguyễn Đông Phong nhận thấy, hiệu quả quản lý tài chính, tài sản đạt được ngày càng nâng cao gắn với tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Các cơ sở giáo dục đại học công lập đã chủ động hơn trong việc đa dạng hóa và mở rộng nguồn thu ngoài học phí.

Thực hiện cơ chế tự chủ đã giúp cho các cơ sở giáo dục đại học công lập chủ động xác định, bố trí các khoản chi theo nhiệm vụ và mục tiêu đặt ra trong từng thời kỳ để đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đại học.

Công tác quản lý chi tiêu và sử dụng các quỹ trong nhà trường chặt chẽ và khoa học hơn. Tuy nhiên, thực tế triển khai tại các cơ sở giáo dục vẫn còn phát sinh vướng mắc, hạn chế việc sử dụng tài chính, tài sản tại các cơ sở giáo dục đại học.

Theo đó, khung pháp lý trong hoạt động quản lý Nhà nước về tài chính, tài sản đối với các cơ sở giáo dục đại học còn nhiều bất cập như: Quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học chưa thực sự toàn diện; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn có những quy định chưa theo kịp quá trình vận hành của các đơn vị được giao tự chủ dẫn đến khó khăn khi triển khai thực hiện.

Các cơ sở giáo dục đại học còn thiếu quyền chủ động để huy động và sử dụng các nguồn kinh phí xã hội. Tổng các nguồn lực của xã hội thu hút vào khối ngoài công lập còn chiếm tỷ trọng rất thấp so với tiềm năng và nguồn lực sẵn có.

Ngân sách đầu tư cho phát triển cơ sở vật chất còn hạn chế, đặc biệt là các đơn vị tự chủ tài chính trong giáo dục. Thực thi cơ chế tự chủ tài chính nhưng chưa gắn với trách nhiệm giải trình. Trách nhiệm chia sẻ kinh phí đào tạo giữa Nhà nước, xã hội và người học chưa được cụ thể hóa.

Tạo động lực cho giáo dục và đào tạo phát triển

Kiến nghị, giải pháp, GS.TS Nguyễn Đông Phong gợi mở, cần xây dựng đồng bộ, nhất quán hệ thống pháp lý về cơ chế, chính sách tài chính cho giáo dục và đào tạo nhằm thúc đẩy, khuyến khích và tạo động lực cho giáo dục và đào tạo phát triển phù hợp với định hướng trong giai đoạn mới.

Cần có cơ chế, chính sách ưu tiên phân bổ ngân sách cho giáo dục và đào tạo, gia tăng tỷ lệ chi tối thiểu cho giáo dục. Tăng cường ngân sách đầu tư phát triển cơ sở vật chất, khoa học công nghệ để phát triển cơ sở giáo dục đặc biệt là các cơ sở giáo dục đại học tự chủ.

Để phát triển cơ sở giáo dục đại học, GS.TS Nguyễn Đông Phong cho rằng, cần đầu tư lớn, nhất là cho việc phát triển đội ngũ, cơ sở vật chất. Trong khi nguồn lực tài chính của cơ sở giáo dục công lập chủ yếu phụ thuộc vào nguồn thu học phí theo mức thu do Nhà nước quy định.

Trong bối cảnh đầu tư phát triển cơ sở vật chất trong giáo dục và đào tạo từ ngân sách còn hạn chế, nguồn thu từ huy động xã hội hóa và các nguồn huy động khác đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển giáo dục và đào tạo. Vì vậy, GS.TS. Nguyễn Đông Phong nhấn mạnh, cần có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy cơ chế huy động nguồn lực:

Thứ nhất, xây dựng cơ chế thu và quản lý thu học phí phù hợp trên cơ sở xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật phù hợp nhằm tăng tính tự chủ trong thu, quản lý nguồn thu. Mức thu do các cơ sở giáo dục tự chủ, tự chịu trách nhiệm xây dựng và ban hành theo các quy định.

Thứ hai, điều chỉnh, bổ sung và đổi mới các cơ chế, chính sách trong tự chủ tài chính cho các cơ sở giáo dục nhằm tăng tính chủ động, tự chủ tự chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ. Phân cấp, giao quyền cụ thể trong thực hiện tự chủ tài chính.

Thứ bađầu tư ngân sách mạnh mẽ cho đầu tư phát triển cơ sở vật chất.

Thứ tư, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp giúp các cơ sở giáo dục huy động nguồn lực tài trợ, viện trợ, đặc biệt là các nguồn lực tài trợ, viện trợ tiềm năng từ nước ngoài.

Tác giả: GS.TS. Nguyễn Đông Phong – Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights tiếp theo.

Tin, ảnh: Tác giả, Ban Truyền thông và Phát triển đối tác UEH

Giọng đọc: Thanh Kiều

Chân Trang (1)

Chu kỳ giảm giá của đồng USD?

TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai

ThS. Tô Công Nguyên Bảo

26 Tháng Sáu, 2021

Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?

TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam

Khoa Quản lý nhà nước

26 Tháng Sáu, 2021

Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán

Bộ Khoa học và Công nghệ

5 Tháng Sáu, 2021

Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới

PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo

5 Tháng Sáu, 2021

Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp

Phạm Khánh Nam, Việt Dũng

5 Tháng Sáu, 2021

Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền

Quách Doanh Nghiệp

5 Tháng Sáu, 2021

Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam

PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn

5 Tháng Sáu, 2021

Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt

Ths. Lê Thị Hồng Hoa

5 Tháng Sáu, 2021