[Podcast] Vai trò của lãnh đạo cấp cao đối với hành vi ngân hàng xanh tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

27 Tháng Tám, 2024

Từ khóa: Hành vi, Lãnh đạo, Ngân hàng xanh, Phát triển bền vững, Thái độ

Sự ủng hộ của tổ chức, sự ủng hộ của lãnh đạo cấp cao đóng vai trò quan trọng, có tác động đến ý định hành vi ngân hàng xanh của người lao động. Đây là kết quả nghiên cứu của tác giả Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) thực hiện nhằm tìm hiểu vai trò của lãnh đạo cấp cao đối với hành vi ngân hàng xanh tại các ngân hàng thương mại Việt Nam. Từ đó, đề xuất một số hàm ý quản trị cho các lãnh đạo tại các ngân hàng.

Chiến lược Ngân hàng xanh

Quá trình toàn cầu hóa ngày càng cao trong hai thập kỷ qua đã ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, không chỉ gây ra các tranh luận giữa các nhà nghiên cứu mà còn là mối quan tâm của chính quyền các cấp. Sự quan tâm này nhằm thúc đẩy mọi người trở nên có ý thức hơn về môi trường và thúc đẩy ‘hành vi xanh’ đối với nhiều đối tượng khác nhau, trong đó có các tổ chức tài chính như ngân hàng.

Ngành ngân hàng nhìn chung được coi là thân thiện với môi trường xét về lượng khí thải và ô nhiễm. Trong hoạt động của họ, việc sử dụng năng lượng, giấy và nước thường không đáng kể. Các tác động môi trường của ngân hàng không liên quan trực tiếp đến hoạt động ngân hàng, mà liên quan đến các hoạt động bên ngoài do khách hàng của ngân hàng tạo ra. Mặc dù tác động từ các hoạt động bên ngoài của ngân hàng là đáng kể nhưng rất khó ước tính.

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự thành công của chiến lược ngân hàng xanh chịu tác động mạnh bởi thái độ và hành vi của nhân viên. Nhân viên ngân hàng là những người thực hiện các hoạt động ngân hàng xanh hàng ngày và có tác động nhất định đến việc lựa chọn dịch vụ của khách hàng. Bên cạnh đó, các nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra rằng, sự hỗ trợ của tổ chức và cấp trên cũng có ảnh hưởng đáng kể đến ý định hành vi và hành vi của nhân viên ngân hàng. Quản lý cấp cao có ảnh hưởng lớn đến tổ chức và các quyết định quan trọng. Trong khi đó, ngân hàng xanh đòi hỏi phải có sự thay đổi trong cung cấp dịch vụ cũng như đầu tư vào con người và vốn. Do đó, phải có sự hỗ trợ, chỉ đạo từ tổ chức và các nhà quản lý cấp cao để thực hiện chiến lược ngân hàng xanh.

Nhân tố tác động đến chiến lược Ngân hàng xanh

Thông qua nghiên cứu, tác giả đã phân tích các yếu tố tác động đến hành vi ngân hàng xanh và đề xuất những hàm ý cho chiến lược quản trị ngân hàng xanh nhằm giúp các ngân hàng tăng sức cạnh tranh và phát triển bền vững.

Cụ thể: Thái độ, chuẩn chủ quan, sự hỗ trợ của tổ chức, nhận thức kiểm soát hành vi, sự hỗ trợ của lãnh đạo cấp cao, ý định hành vi ngân hàng có tác động cùng chiều đến hành vi ngân hàng. Kết quả nghiên cứu cũng xác nhận vai trò trung gian của ý định hành vi ngân hàng xanh. Theo đó, ý định hành vi có tác động mạnh nhất đến hành vi ngân hàng xanh. Tiếp theo, chuẩn chủ quan có tác động mạnh thứ hai đến ý định hành vi, sự ủng hộ của tổ chức có tác động mạnh thứ ba, sự ủng hộ của lãnh đạo cấp cao có tác động mạnh thứ tư đến ý định hành vi ngân hàng xanh của người lao động.

Như vậy, ý định ngân hàng xanh có tác động đáng kể đến hành vi ngân hàng xanh của người lao động. Các ngân hàng cần tập trung thúc đẩy ý định ngân hàng xanh để tạo ra sự thay đổi hành vi xanh trong dài hạn. Trước đây, các NHTM Việt Nam hoạt động theo kiểu truyền thống, các hoạt động ngân hàng xanh chỉ mới xuất hiện gần đây. Để thay đổi hành vi của nhân viên, các ngân hàng phải tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự thay đổi và đảm bảo rằng lý do thay đổi là thuyết phục. Quá trình thay đổi hành vi ngân hàng xanh phải hạn chế số lượng hành vi. Đảm bảo rằng kế hoạch chỉ bao gồm những hành vi cần thiết để tạo ra sự khác biệt. Vì ngân hàng xanh là một chiến lược dài hạn nên ngân hàng chỉ tập trung vào một vài thay đổi chính trong ngắn hạn.

Sự hỗ trợ của tổ chức cũng có ảnh hưởng đến ý định hành vi, từ đó tác động đến hành vi ngân hàng xanh của người lao động. Do đó, các tổ chức cần thiết lập một lộ trình để phát triển nhân viên thành những người có hành vi xanh, vì sự phát triển bền vững.

Theo kết quả nghiên cứu, chuẩn mực chủ quan có ảnh hưởng lớn nhất đến ý định hành vi và hành vi sử dụng ngân hàng xanh của người lao động. Vì vậy, bên cạnh việc khơi dậy những động lực tích cực và tuyên truyền hành vi xanh hiệu quả trong nhân viên, các ngân hàng phải có những bước để người thân, bạn bè của họ thấm nhuần tầm quan trọng của hành vi xanh. Đặc biệt, các ngân hàng phải đẩy mạnh các chương trình khuyến khích sử dụng sản phẩm xanh, tiêu dùng sạch ở cấp địa phương. Từ đó, trách nhiệm bảo vệ môi trường của mỗi cá nhân dần được nâng cao.

Bên cạnh đó, ý định hành vi và hành vi ngân hàng xanh bị ảnh hưởng bởi thái độ đối với ngân hàng xanh của người lao động. Nhân viên sẽ có nhiều khả năng áp dụng hành vi ngân hàng xanh hơn nếu họ thấy cần thiết. Do đó, nhân viên phải đánh giá mức độ hiệu quả của những hành vi này trong thực tế. Các ngân hàng phải giáo dục nhân viên của mình về lợi ích của ngân hàng xanh để họ có thái độ tích cực đối với việc thực hành cho đến khi nó trở thành một thói quen tại nơi làm việc.

Nhận thức kiểm soát hành vi cũng ảnh hưởng đến ý định hành vi và hành vi ngân hàng xanh của người lao động. Nhân viên có đầy đủ kiến thức và hiểu biết về ngân hàng xanh sẽ tự tin hơn trong hoạt động ngân hàng xanh của mình. Do đó, ngân hàng phải xây dựng chiến lược tổ chức đào tạo, hội thảo trao đổi kinh nghiệm, kiến thức về phát triển ngân hàng xanh nhằm nâng cao năng lực cho nhân viên. Để truyền thông hiệu quả về hoạt động ngân hàng xanh, ngân hàng cần tăng cường đào tạo cho đội ngũ cán bộ chủ chốt về quản lý rủi ro môi trường và xã hội, đồng thời xây dựng đội ngũ giảng viên có kiến thức.

Đặc biệt, sự hỗ trợ của ban lãnh đạo cao nhất ảnh hưởng đến ý định hành vi và hành vi xanh. Kết quả này cho thấy vai trò quan trọng của lãnh đạo cấp cao. Quản lý cấp cao là người đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố và thay đổi hành vi xanh của nhân viên. Những nhà quản lý này đã sử dụng các hệ thống hoặc quy trình để củng cố hành vi mới. Do đó, các nhà điều hành ngân hàng cần tập trung vào việc phát triển các quy trình hoạt động dài hạn.

Văn hóa cũng là một yếu tố quan trọng đảm bảo sự thành công của nhân viên trong việc thực hiện các thông lệ ngân hàng xanh. Văn hóa doanh nghiệp đã tác động không nhỏ đến từng nhân viên. Hiệu ứng này giống như hiệu ứng domino, sẽ ảnh hưởng đến từng cá nhân, rồi đến một nhóm nhỏ, rồi lan sang tập thể, tổ chức và rộng hơn là cả nền kinh tế. Do đó, ban lãnh đạo cấp cao cần tạo ra văn hóa làm việc xanh. Nhân viên luôn được khuyến khích nói lên ý kiến của mình, phát huy tính sáng tạo trong ngân hàng xanh và nói chung là nâng cao chất lượng hợp tác, làm việc nhóm.

Ngân hàng cũng nên đầu tư vào việc đào tạo và phát triển để nâng cao trình độ lãnh đạo và truyền tải kiến thức, kinh nghiệm về các hoạt động xanh cho người lao động. Quá trình quản lý ngân hàng cần xem trọng việc việc trao quyền một cách phù hợp cho các cấp. Điều này sẽ tạo tâm lý tự giác đối với các hành vi xanh cho người lao động. Ngân hàng cần có khả năng nhận diện khả năng, năng lực của người lao động và nên cho họ tự do thực hiện công việc của mình. Ngoài ra, các ngân hàng nên tạo động lực tự chủ của nhân viên đối với hành vi xanh và liên tục thực hiện các sáng kiến có thể nâng cao hoặc ít nhất là duy trì động lực này.

Xem toàn bộ bài nghiên cứu Vai trò của lãnh đạo cấp cao đối với hành vi ngân hàng xanh tại các ngân hàng thương mại Việt Nam TẠI ĐÂY.

Tác giả: PGS. TS. Nguyễn Quốc Anh – Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights tiếp theo.

Tin, ảnh: Tác giả, Phòng Marketing – Truyền thông UEH

Giọng đọc: Khánh Hòa