[Podcast] Hoạt động đổi mới của doanh nghiệp tại các nước ASEAN: Xem xét tác động của kinh nghiệm quản lý, thực tiễn quản lý và vai trò điều hành của nữ CEO

27 Tháng Mười Một, 2024

Từ khóa: các nước ASEAN, nữ CEO, đổi mới sáng tạo, kinh nghiệm quản lý, thực tiễn quản lý

Ngày càng có nhiều nghiên cứu về sự đổi mới của doanh nghiệp trong tất cả các lĩnh vực vì đây là yếu tố quyết định quan trọng đối với sự tăng trưởng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Bối cảnh kinh tế và xã hội hiện nay tạo ra những thách thức và biến động rất lớn, các doanh nghiệp trên toàn thế giới phải cố gắng hết sức để tồn tại. Hàng triệu doanh nghiệp phải điều chỉnh lại các hoạt động tổ chức cũng như mô hình kinh doanh để ứng phó với những gián đoạn. Nghiên cứu của tác giả Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) được thực hiện nhằm xem xét tác động của thực tiễn quản lý và kinh nghiệm quản lý của đội ngũ quản lý cấp cao đến sự đổi mới của doanh nghiệp ở các nước ASEAN. Hơn nữa, vai trò điều tiết của nữ CEO cũng được nghiên cứu. 

Trong môi trường kinh doanh và thương mại số hóa hiện nay, đổi mới sáng tạo là một trong những yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và năng lực cạnh tranh tổng thể. Do các doanh nghiệp hiện nay hoạt động trong một môi trường toàn cầu hóa và kết nối mạnh mẽ hơn bao giờ hết, việc nắm vững cách thức các hoạt động đổi mới của các doanh nghiệp khác nhau theo từng quốc gia là rất cần thiết. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) là một khu vực năng động và đa dạng, mang đến cho các doanh nghiệp nhiều cơ hội đổi mới đa dạng nhưng cũng đầy thách thức. 

Theo một số nghiên cứu gần đây, đổi mới là động lực cơ bản của phát triển bền vững, điều cần thiết cho sự tồn tại và thành công lâu dài của doanh nghiệp. Đây cũng được xem là yếu tố quan trọng nhất trong việc xác định mức độ cạnh tranh của một nền kinh tế và một quốc gia. Khi xem xét hoạt động đổi mới của các doanh nghiệp tại các nước ASEAN, nhóm nghiên cứu của Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện đề tài “Hoạt động đổi mới của doanh nghiệp tại các nước ASEAN: Xem xét tác động của kinh nghiệm quản lý, thực tiễn quản lý và vai trò điều hành của nữ CEO”. Dữ liệu sử dụng được thu thập từ Khảo sát Doanh nghiệp của Ngân hàng Thế giới, bao gồm 151 quốc gia với 180.000 doanh nghiệp. Trong bối cảnh khu vực ASEAN, nhóm tác giả sử dụng dữ liệu Khảo sát Doanh nghiệp của Ngân hàng Thế giới cho 07 nền kinh tế: Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Philippines, Malaysia, Lào và Campuchia. 

Nghiên cứu đã chỉ ra bốn kết quả chính, gồm: 

Thứ nhất, kinh nghiệm quản lý có mối liên hệ với việc phát triển sản phẩm mới của các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất. Trong hoạt động đổi mới, nguồn lực nội tại như kiến thức, kỹ năng, khả năng và mối quan hệ của tổ chức giúp việc đưa ra các ý tưởng mới và đưa chúng vào thực hiện dễ dàng hơn. 

Thứ hai, các nhà quản lý đưa ra quyết định điều chỉnh cơ cấu quản lý hoặc tạo ra cơ cấu quản lý mới, điều này sẽ có tác động tích cực đến sự đổi mới. Thực tiễn quản lý tích cực được thúc đẩy bởi sự đổi mới của tổ chức có tác động tích cực đến hoạt động đổi mới. 

Thứ ba, nữ CEO có tác động tích cực đến kinh nghiệm quản lý/thực tiễn quản lý – mối quan hệ đổi mới. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với hội đồng quản trị công ty và các nhà hoạch định chính sách, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có nhiều phụ nữ hơn trong hội đồng quản trị công ty đem lại sự đa dạng và ý nghĩa cho tổ chức. Nữ CEO mang lại nhiều giá trị, quan điểm, nền tảng và kỹ năng trong quá trình thiết lập quyết định để quản lý tốt sự đổi mới, sáng tạo trong các doanh nghiệp ASEAN. Kết quả của nghiên cứu này có thể giúp xóa tan định kiến ​​về việc phụ nữ khó thành công như thế nào trong một lĩnh vực như đổi mới. 

Thứ tư, hoạt động R&D hiện nay tại các tổ chức đã đạt được những hiệu quả nhất định và cần thiết để tăng hiệu quả kinh doanh. Tuy nhiên, hoạt động R&D tốn kém, đòi hỏi vốn, nhân lực, cơ sở hạ tầng nên nhà đầu tư hiện rất băn khoăn trong những quyết định đầu tư của mình. Kết quả nghiên cứu này cho thấy chi phí R&D giúp doanh nghiệp thực hiện hoạt động đổi mới hiệu quả hơn, đây là minh chứng thực nghiệm để khuyến khích các doanh nghiệp tại ASEAN có thể mạnh dạn đầu tư nguồn lực vào các hoạt động R&D để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong tổ chức. 

Từ đó, nhóm tác giả đã đưa ra những hàm ý chính sách cho các doanh nghiệp như sau: 

Trước hết, khuyến khích lựa chọn nữ CEO, ngay cả trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ vốn trước đây thường chỉ dành cho nam giới. Với điều kiện có kinh nghiệm và đào tạo quản lý, nữ CEO có vai trò quan trọng tương đương so với nam giới, giúp giảm thiểu sự khác biệt về nhận thức vai trò quản lý giữa nam và nữ. Vì vậy, lương, thưởng, và các phúc lợi của nữ CEO nên được bình đẳng như của nam CEO. Giống như nam giới, họ cần có cơ hội để học hỏi và phát triển khả năng của mình.

Thứ hai, những nội dung đào tạo về nhà quản lý và bản thân mỗi nhà quản lý phải không ngừng cập nhật những thực hành mới cho tổ chức và phát triển chuyên môn của mình. Nghiên cứu này có thể truyền cảm hứng cho các nhà điều hành doanh nghiệp tiếp tục đầu tư vào đổi mới, ngay cả khi những nỗ lực ban đầu chưa mang lại kết quả ngay lập tức. Một số phương pháp quan trọng để phát triển đổi mới trong dài hạn bao gồm: (1) đổi mới phụ thuộc nhiều vào việc phân bổ tài chính cho nghiên cứu và phát triển, đầu tư vào công nghệ mới, nghiên cứu thị trường hiện có và tài trợ cho các nghiên cứu khoa học, lãnh đạo doanh nghiệp nên chú trọng tăng tỉ trọng vào nghiên cứu phát triển cũng như đổi mới để chủ động cập nhật kĩ năng và kinh nghiệm cho đội ngũ quản lý và nhân viên; (2) học tập và phát triển là nền tảng quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ lao động có kỹ năng để thúc đẩy đổi mới, đầu tư vào các chương trình đào tạo có thể tạo ra môi trường sáng tạo cho doanh nghiệp ở các cấp; (3) hỗ trợ cơ sở hạ tầng cho đổi mới, bao gồm cả cơ sở hạ tầng vật lý như phòng thí nghiệm và các khu vực thử nghiệm, cũng như cơ sở hạ tầng kỹ thuật số như cơ sở dữ liệu và phần mềm phân tích cần thiết để thực hiện R&D; (4) hợp tác và xây dựng mối quan hệ với các đối tác là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự sáng tạo và ý tưởng mới, nên đầu tư vào các chương trình kết nối học giả, doanh nhân, và các nhà lãnh đạo trong ngành là cách tuyệt vời để khơi dậy tư duy đổi mới; hiện nay, các hoạt động đồng sáng tạo đã và đang được cân nhắc như một phương án để giải quyết những vấn đề mà doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp phải trong quá trình đổi mới, khả năng và mức độ mà doanh nghiệp tham gia vào các nền tảng đồng sáng tạo phụ thuộc rất lớn vào định hướng và chính sách của doanh nghiệp; (5) bảo vệ sở hữu trí tuệ là điều thiết yếu để thúc đẩy hoạt động sáng tạo. Doanh nghiệp và chính phủ cũng có thể đầu tư vào các sáng kiến xanh như năng lượng tái tạo và phương pháp xây dựng thân thiện với môi trường. Tổng thể, tài trợ cho các lĩnh vực này có thể thúc đẩy đổi mới và thúc đẩy tiến bộ bền vững. Văn hóa đổi mới thúc đẩy tăng trưởng và thịnh vượng có thể được nuôi dưỡng thông qua đầu tư vào R&D, giáo dục và đào tạo, cơ sở hạ tầng, hợp tác và kết nối, bảo vệ sở hữu trí tuệ, và phát triển bền vững môi trường.

Thứ ba, R&D là nền tảng chính để đạt được năng lực đổi mới cao hơn và sau đó là độc lập kinh tế. Để đưa ra các quyết định đầu tư R&D hiệu quả và quản lý các hoạt động R&D hiệu quả, điều cần thiết là phải nắm bắt được các xu hướng và tri thức mới nhất trong các lĩnh vực liên quan (Sarpong et al., 2022). Để đưa ra các quyết định sáng suốt về chi phí R&D, các nhà lãnh đạo và quản lý phải liên tục mở rộng kiến thức và kỹ năng của mình. Họ nên đầu tư vào việc xây dựng một đội ngũ R&D mạnh với nhiều kỹ năng và kiến thức phong phú và luôn cập nhật các xu hướng và tiến bộ mới nhất trong các lĩnh vực của họ. Họ nên khuyến khích văn hóa đổi mới và thử nghiệm cũng như tạo điều kiện cho nhân viên R&D học hỏi và phát triển liên tục. Đầu tư vào R&D và quản lý R&D hiệu quả đòi hỏi tầm nhìn dài hạn, khả năng chấp nhận rủi ro hợp lý, và cam kết không ngừng học hỏi và phát triển.

Cuối cùng, các công ty lớn thường có nhiều nguồn lực tài chính và nhân lực hơn để chi cho đổi mới. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa rằng họ luôn là những công ty sáng tạo nhất hoặc hiệu quả nhất trong việc tạo ra sản phẩm hoặc quy trình mới. Đôi khi, các doanh nghiệp nhỏ và công ty khởi nghiệp có thể linh hoạt và sáng tạo hơn nhờ khả năng thích ứng nhanh chóng với điều kiện thị trường thay đổi. Do đó, nhà nước cần hỗ trợ nỗ lực đổi mới của mọi loại hình doanh nghiệp, bất kể quy mô hay tuổi đời. Điều này có thể bao gồm cung cấp tài trợ và nguồn lực cho nghiên cứu và phát triển, giảm thuế cho các khoản đầu tư vào đổi mới, và ban hành các quy định khuyến khích các doanh nghiệp và viện nghiên cứu hợp tác và chia sẻ kiến thức. Bằng cách khuyến khích văn hóa đổi mới và hỗ trợ các doanh nghiệp ở mọi quy mô, nhà nước có thể tạo ra một môi trường thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển cũng như cải tiến trong các lĩnh vực quan trọng như công nghệ và y tế. Hoặc, các doanh nghiệp nhỏ cần chủ động tham gia tích cực vào các hệ sinh thái và nền tảng sáng tạo mở cũng như tương tác với các trường Đại học và các tổ chức chuyển giao công nghệ để có thể giải quyết những thiếu hụt liên quan tới nguồn lực trong quá trình đổi mới sáng tạo.

Xem toàn bộ bài nghiên cứu “Hoạt động đổi mới của doanh nghiệp tại các nước ASEAN: Xem xét tác động của kinh nghiệm quản lý, thực tiễn quản lý và vai trò điều hành của nữ CEO” TẠI ĐÂY.

Nhóm tác giả: Đỗ Ngọc Bích, Nguyễn Văn Dũng, Lê Thị Hồng Minh, Đỗ Thị Hải Ninh, Phạm Thị Trúc Ly – Đại học Kinh Tế Thành phố Hồ Chí Minh

Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights tiếp theo.

Tin, ảnh: Tác giả, Ban Truyền thông và Phát triển đối tác UEH

Giọng đọc: Khánh Hòa

Chu kỳ giảm giá của đồng USD?

TS. Đinh Thị Thu Hồng và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Việt Nam cần kịch bản cho thương mại tương lai

ThS. Tô Công Nguyên Bảo

26 Tháng Sáu, 2021

Hệ thống tiền tệ tiếp theo như thế nào?

TS. Lê Đạt Chí và nhóm nghiên cứu

26 Tháng Sáu, 2021

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam

Khoa Quản lý nhà nước

26 Tháng Sáu, 2021

Cần đưa giao dịch công nghệ lên sàn chứng khoán

Bộ Khoa học và Công nghệ

5 Tháng Sáu, 2021

Thiết kế đô thị: tầm nhìn vững chắc cho đô thị bền vững

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

Phục hồi du lịch và nỗ lực thoát khỏi vòng xoáy ảnh hưởng bởi Covid-19

Viện Đô thị thông minh và Quản lý

5 Tháng Sáu, 2021

2021 sẽ là năm khởi đầu của chu kỳ tăng trưởng mới

PGS.TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo

5 Tháng Sáu, 2021

Quỹ vaccine sẽ khả thi khi có người dân đóng góp

Phạm Khánh Nam, Việt Dũng

5 Tháng Sáu, 2021

Kích thích kinh tế, gia tăng vận tốc dòng tiền

Quách Doanh Nghiệp

5 Tháng Sáu, 2021

Đi tìm chiến lược hậu Covid-19 cho doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam

PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, ThS Lê Văn

5 Tháng Sáu, 2021

Insurtech – Cơ hội và thách thức cho Startup Việt

Ths. Lê Thị Hồng Hoa

5 Tháng Sáu, 2021